Son Haberler

Milli gelir hesaplarında değişim

Özellikle 2008 küresel finans krizinin derin etkilerinin yaşandığı bir yıl olarak 2009 yılının baz olarak seçilmesi bu konuda tartışmaların sürekli olmasına neden olacak. Çok yakın zamana kadar yüzde 15 düzeyinin altında olduğu düşünülen ve bu nedenle de Türkiye ekonomisinin yapısal sorunlarından biri olarak irdelenen tasarruf oranı yüzde 24,8 olarak açıklandı.

TÜİK yayımladığı yeni seri milli gelir hesaplarıyla iktisatçılar arasında dikkat çeken bir tartışma yarattı. Yeni serinin yanı sıra TÜİK ilk defa yayımlanan Kurumsal Sektör Hesapları başlıklı istatistiklerle milli gelir üzerindeki analizlere yeni boyutlar katmış oldu.Yeni serinin dikkat çeken tarafları başlangıç yılının 2009 olması ve tüm verilerde olumlu değişimlerin yaşanması oldu. Özellikle 2008 küresel finans krizinin derin etkilerinin yaşandığı bir yıl olarak 2009 yılının baz olarak seçilmesi bu konuda tartışmaların sürekli olmasına neden olacak. Diğer taraftan tüm verilerde görülen iyileşmelerin de eleştiri konusu olmaya başladığı görülmektedir. Örnek vermek gerekirse eski ve yeni serilerin ölçtüğü milli gelir büyüme hızları ciddi oranda farklıdır. Bu nedenle 2015 yılı itibarıyla gayri safi yurt içi hasılaya dair iki seri arasında oluşan fark yüzde 19,7’ye ulaşıyor.

Tablo 1: GSYH Verilerinde 1998 Bazlı Eski ve 2009 Bazlı Yeni Serilerin Farkı

Eski Seri GSYH Büyüme Hızı Yeni Seri GSYH Büyüme Hızı Seriler arasındaki
GSYH Farkı
2010 1.098.799 9,2 1.160.014 8,5 5,57%
2011 1.297.713 8,8 1.394.477 11,1 7,46%
2012 1.416.798 2,1 1.569.672 4,8 10,79%
2013 1.567.289 4,2 1.809.713 8,5 15,47%
2014 1.748.168 3,0 2.044.466 5,2 16,95%
2015 1.952.638 4,0 2.337.523 6,1 19,71%

Kaynak: TÜİK.

 

İlginç bir diğer istatistik ise kişi başına milli gelirde karşımıza çıkıyor. Eski istatistikler çerçevesinde 2015 yılında 9.247 ABD Doları olan kişi başına GSYH, yeni seride 11.014 ABD Doları olarak hesaplanmıştır. Bu durumda da ekonomimizin büyüklüğü 723 milyar ABD Doları yerine 861 milyar ABD Doları olarak hesaplanıyor. Satınalma gücü paritesine (SAGP) göre ise kişi başına GSYH 19.917 ABD Doları ve milli gelir büyüklüğü de 1.557 milyar ABD Doları düzeyinde.

Tablo 2: Kişi Başına Milli Gelir Verileri

Yıl

Ortası

Nüfus

Eski Seri

Kişibaşına

GSYH

Yeni Seri

Kişibaşına

GSYH

SAGP GSYH

Eski Seri

(milyon

ABD doları)

GSYH

Yeni Seri

(milyon

ABD doları)

GSYH

SAGP

(milyon

ABD doları)

73.142 2010 10.079 10.560 16.012 737.198 772.365 1.171.150
74.224 2011 10.444 11.205 17.692 775.195 831.696 1.313.171
75.176 2012 10.497 11.588 18.437 789.122 871.125 1.386.020
76.148 2013 10.822 12.480 19.156 824.074 950.355 1.458.691
77.182 2014 10.404 12.112 19.610 803.002 934.857 1.513.539
78.218 2015 9.247 11.014 19.917 723.282 861.462 1.557.868

Kaynak: TÜİK.

KURUMSAL SEKTÖR HESAPLARI

Kanımca daha ilginç olan değişim ise Kurumsal Sektör Hesapları başlıklı istatistikler bağlamında oluşuyor. Bu verilerde gerçekleştirilen değişim nedeniyle Türkiye ekonomisine yönelik harcama, tasarruf, yatırım ve cari açık verileri yeniden yorumlanmak zorunda kalınacak. Örnek vermek gerekirse çok yakın zamana kadar yüzde 15 düzeyinin altında olduğu düşünülen ve bu nedenle de Türkiye ekonomisinin yapısal sorunlarından biri olarak irdelenen tasarruf oranı yüzde 24,8 olarak açıklandı. Yine bu istatistik kapsamında yatırımların ve cari açığın milli gelire oranları da sırasıyla yüzde 28,35 ve 3,58 olarak gerçekleşti. Bu değişimin arka planında yatan temel varsayım farkı da hanehalkı nihai tüketim harcamalarının milli gelir içindeki payının yüzde 60,4 olduğunu kabul edilmesi olarak dikkat çekiyor.

Tablo 3:2015 Yılı Kurumsal Sektör Hesapları İstatistiklerinde Tüketim, Yatırım, Tasarruf ve Cari Denge (bin TL)

GSYH 2.337.529.940
Hanehalkı nihai tüketim harcamaları 1.411.910.887
Gayrisafi tasarruf 578.887.845
Sabit sermaye oluşumu 662.613.213
Cari dış denge 83.725.367
Hanehalkı nihai tüketim harcamaları/GSYH % 60,40
Gayrisafi tasarruf/GSYH % 24,76
Sabit sermaye oluşumu/GSYH % 28,35
Cari dış denge/GSYH % – 3,58

Kaynak: TÜİK.

Doç. Dr. Ertuğrul KIZILKAYA

 

 

Yorum yok

Yorum Yazın

UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.

*

*

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.

Site Haritası