Özbekistan, coğrafi işaretli ürünleri artırarak turizmi ve ulusal markaları geliştirmek istiyor

TAŞKENT (AA) – BAHTİYAR ABDÜLKERİMOV – Özbekistan, ülkedeki coğrafi işaretli ürünlerin sayısını artırarak turizmi geliştirmeyi ve ulusal markaları tanıtmayı amaçlıyor.

Tarihi ve kültürel varlıkları, farklı el sanatları ve kendine özgü mutfağıyla bilinen Özbekistan'da, son dönemde coğrafi işaretli ürünleri tescillemeye yönelik çalışmalar arttı.

Özbek makamları, milli değerleri ve kültürel zenginlikleri yansıtan coğrafi işaretli ürünlerin sayısını artırarak ülkede gastronomi ve kültür turizminin daha da geliştirilmesini ve ulusal markaların tanıtılmasını hedeflerken bu çerçevede Şubat 2023'te Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev tarafından Coğrafi İşaretli Ürünler Yasası imzalandı.

Yasanın yürürlüğe girmesinin ardından Adliye Bakanlığı tarafından ilk kez Fergana Vadisi'ndeki Mergilan şehrinde yüz yıllardır Mergilan atlası ve Mergilan adrası ipek kumaşları ile Kokand bıçağı, coğrafi işaretli ürünler olarak tescil edildi.

2023'te ayrıca ülkenin Cizzah bölgesinde hazırlanan Zamin tandır eti ile Buhara yöresine ait Gicdüvan kebabı da coğrafi işaretli ürünler olarak kaydedilirken 2024'te ise Kaşkaderya yöresine özgü Guzar tandır eti, Harezm yumurta böreği ile Namangan bölgesindeki Çust ilçesine ait Çust bıçağı ile Çust döppisi (takke) coğrafi işaretli ürün olarak belirlendi.

– Bugüne kadar ülkede 10'dan fazla ürün kayda alındı

Bu yıl da Taşkent yakınlarındaki Sokak köyüne özgü sokak samsa (böreği) ve Andican döppisi (takke) tescillenerek coğrafi işaretli ürünler listesine dahil edilirken ayrıca Semerkant yöresine ait, Semerkant ekmeği, 1000 yıllık geçmişe sahip ve dut ağacından yapılan Semerkant kağıdı ile Semerkant nohut çorbası da coğrafi işaretli olarak tescillendi.

Böylece, son 3 yılda ülkede coğrafi işaretli ürünlerin tesciline yönelik yapılan çalışmalar sonucu bu kapsamda 10'dan fazla ürün belirlendi.

– Coğrafi işaretli ürün sayısını artırmak amacıyla çeşitli etkinlikler düzenleniyor

Ülkedeki yasalara göre, coğrafi işaretli ürünlerin tescili için Adliye Bakanlığına başvuru yapılmasının ardından bir ay içinde söz konusu ürünün tesciline ilişkin belge veriliyor.

Bu ürün listesinin genişletilmesi ve platformunun geliştirilmesi amacıyla Adalet Bakanlığına bağlı Fikri Mülkiyet Merkezi tarafından çeşitli seminer ve konferanslar düzenleniyor.

Ülkede ayrıca coğrafi işaretli ürünlerin tescili ve tanıtımı amacıyla bu ürünlerin sergilendiği fuarlar tertip ediliyor.

– Ülkede coğrafi işaretli olarak tescil edilebilecek 100'e yakın ürün daha bulunuyor

AA muhabirinin Adliye Bakanlığından edindiği bilgilere göre, halihazırda ülke genelinde coğrafi işaretli olarak tescil edilebilecek 100'e yakın ürün daha bulunurken bunların tesciline ilişkin süreç ve çalışmalar sürüyor.

Coğrafi işaretli olarak tescil edilecekler arasında Buhara halısı, Bahmal elması, Mirzaçöl kavunu, Parkent üzümü, Kokand kirazı, Karakalpak kara uyu (çadır), Harezm kavunu, Harezm pirinci, Altıarık turpu, Çınaz balığı gibi çok sayıda ürün bulunuyor.

Taşkent Ticaret ve Sanayi Odası yetkilisi Dilmurad Aliyev, yaptığı açıklamada, Özbekistan'ın çok eskiye dayanan tarihi ve kültürel varlıkları, farklı yöreleri temsil eden zengin mutfağı, çeşitli ürünleri ve göz kamaştıran el sanatları örnekleriyle dikkati çektiğini vurgulayarak bunların birçoğunun, coğrafi işaretli ürün olarak tescil edilmeye aday olduğunu belirtti.

Aliyev, ülkenin farklı yörelerine ait coğrafi işaretli ürünlerin tescili çalışmalarının ülke için yeni bir durum olduğuna işaret ederek buna rağmen son dönemde bu çalışmaların hızla arttığını, hükümetin de bu çalışmalara fazlasıyla destek verdiğini vurguladı.

Dilmurad Aliyev, "Coğrafi işaretli ürünler platformunun geliştirilmesi farklı yörelere ait ürünlerin tanıtılmasının yanı sıra Özbekistan'da gastronomi ve kültür turizminin gelişmesi ve turist sayısının artmasına katkı sağlayacaktır." diye konuştu.