Girişim ve İş Ajansı kurulmalı…

Av. Osman Ataman

– Türkiye’de ne derece modern ve yenilikçi girişimin finansmanı yolları açılırsa açılsın, girişimci için finansman kaynakları yok derece azdır. Örneğin yaklaşık 5 yıllık geçmişi olan “kitle finansmanı” konusunda şimdilik 20’ye ulaşmayan kitle finansman platformları SPK’nın erken sayılabilecek bir düzenlemesiyle kuruldu, hayat buldu, halihazırda 100’den fazla proje ve girişimi belirli oranda fonladı. 2024 ve 2025 yıllarında gerçekleşen bu fonlamalar, birkaç baştan kötüniyetlinin kendi çapında “vurgununa” dönüştü.

– 300’e yaklaşan Girişim Sermayesi Yatırım Fonları, büyük holdingler ve grup şirketler tarafından henüz kavranılamadı ve “sermaye gücü” oluşturma çalışmalarında yer bulamadı. Örneğin sadece borsaya kote şirketleri üzerinden yeni sermaye artışları ile mevcut yatırımcısını tekrar tekrar mağdur etmeye çalışan ve bunu başaran spor kulüplerinden hiç biri halen Girişim Sermayesi Yatırım Fonu ve ardından Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı kurmadı. Önümüzdeki yıllarda Türk iş dünyasının da   “güncel yöntemlere” açılması gerekir.

Türklerin bilinen özellikleri arasında “gözüpek” ve “atak” olmaları sayılır. Z kuşağı öncesindeki bu “cevvaliyet” potansiyelinin, ülkeye yansıyan küresel, ülkeden kaynaklanan ulusal krizler nedeniyle yeteri kadar karşılık göremediği kesindir. Bana göre bunda 3 temel konu sonucu olumsuz etkiliyor ve “arzu edilen” ile                            “gerçekleşen” arasındaki orantısız sonucu ortaya çıkartıyor.

1 )  Türkiye’de ne derece modern ve yenilikçi girişimin finansmanı yolları açılırsa açılsın, girişimci için finansman kaynakları yok derece azdır. Örnek olarak yaklaşık 5 yıllık geçmişi olan “kitle finansmanı” konusunda şimdilik 20’ye ulaşmayan kitle finansman platformları SPK’nın erken sayılabilecek bir düzenlemesiyle kuruldu, hayat buldu, halihazırda 100’den fazla proje ve girişimi belirli oranda fonladı. 2024 ve 2025 yıllarında gerçekleşen bu fonlamalar pek tabii “şanssız” da sayılabilecek bir kriz dönemine rastlamanın dışında, girişimcilerin tamamına yakınının iyiniyetine rağmen birkaç baştan kötüniyetlinin kendi çapında “vurgununa” dönüştü, SPK‘nın şimdilik önceliği olmadığı için “zedelenen zemin”” görüntüsü doğdu. Bu, süreç içinde SPK’nın çeşitli mevzuat içeriklerinde gözden geçirme ve güncellemeler yapmasına, kitle fonlama platformlarının ‘ rüzgar estirerek ‘ yatırımcıyı manipüle edememesine, at yarışı kuponu doldurur gibi girişime – kendi ifadeleriyle – “üç beş lira atan” sözde yatırımcının elenmesine ve gerçek bir finansman sağlama kaynağına erişilmesine yol açacaktır. Ancak henüz bu aşamaya varılmasına sabır ve zaman gerekiyor.

GİRİŞİM SERMAYESİ YATIRIM FONLARI, BÜYÜK HOLDİNGLER TARAFINDAN KAVRANILAMADI

Ayrıca yine 300’e yaklaşan uygulamasıyla vücut bulan Girişim Sermayesi Yatırım Fonları, büyük holdingler ve grup şirketler tarafından henüz kavranılamadı ve finansman arayış veya “sermaye gücü” oluşturma çalışmalarında yer bulamadı. Örneğin sadece borsaya kote şirketleri üzerinden yeni sermaye artışları ile mevcut yatırımcısının tekrar tekrar mağdur etmeye çalışan ve bunu başaran spor kulüplerinden hiç biri halen Girişim Sermayesi Yatırım Fonu ve ardından Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı kurmadı. Önümüzdeki yıllarda Türk iş dünyasının da   “güncel yöntemlere” daha uyarlanmış olması doğal beklentidir.

TÜBİTAK, KOSGEB, TİCARET BAKANLIĞI VE SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI’NIN BİR ÇOK ALT BİRİMİ FİNANSMAN VE  HİBE SAĞLIYORLAR          

2 ) Çeşitli bakanlıklar, bakanlıklara bağlı kurumlar veya genel müdürlükler ya da ilişkili kurumlar ile özerk merkezlerde girişim ve iş hayatını ilgilendiren, teşvikler, destekler sağlanıyor. Proje aşamasından, üretmeye, fuar katılımına, marka oluşturmaya, yurtdışında mağaza açmaya, e – ihracatçı olmaya dek geniş bir yelpazede, TÜBİTAK, KOSGEB , Ticaret Bakanlığı ve Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın bir çok alt birimi gibi yerler destek, teşvik , finansman ve  hibe sağlıyorlar. Fakat bütün bunların ne olduğu, nasıl erişeleceği gibi bilgiler ya sadece o konu çerçevesinde sınırlı ve o merkezde bulunuyor, ya da Ankara ofislerinde çokça bulunan bazı danışmanların profesyonel hizmet konusu oluyor.

Oysa bir girişimcinin ilk anından itibaren girişiminin check – up’ını yaptıracağı, finansmana erişimi , piyasaya girişi, tutunması ve sonrası için, fiziki ve mali ihtiyaçlarında devlet nezdindeki bütün kurumlardaki faydalara tek elden erişebilmesi gereklidir.

GİRİŞİM VE İŞ AJANSI, BİRÇOK GİRİŞİMİN DÜNYAYA AÇILMASINI SAĞLAYACAKTIR

Girişim ve İş Ajansı diye adlandırdığım bu merkezin “sıfırdan sonuca” bütün sürecin aşamalarında bir “baba varlığı” gibi, güvenilir bir şekilde olması, birçok girişimin daha hızlı başarıya ulaşmasını ve büyüyerek dünyaya açılmasına lokomotif olacaktır.

Girişimci;  tasarım ve patentleme , markalama , finansman kanallarına erişme, projesinin anlatılır kılacak şekle getirme, sunma, kamu destekleriyle beraber diğer finansmanları sağlama, pazara giriş kolaylıklarını kullanma, büyüme finansmanına kolayca ulaşma, kitle finansmanından başlayarak her türlü yatırımı alma, endüstriyel ürünlerini rekabete karşı koruyabilme, Turquality gibi programlardan yorulmadan faydalanma, organize sanayi bölgesinde, teknoparkta veya serbest bölgede ofis veya üretim yeri kiralayabilme gibi bütün konuları çözebileceği “Girişim ve İş Ajansı” ile karşılaşsa ekonomide daha hızlı bir büyüme hayal olmaktan çıkar.

Yapay zeka ve dijitalizasyon ile bütün bu yönlendirme çabalarının sadece “doğru senaryo” ve “talep takip akışları” oluşturarak dahi yönetilebileceği bir dünyadayız.

3 ) Sonucu etkileyen 3. konu bazen küresel bazen ulusal nedenlerden kaynaklanan krizlerdir. Hukuk ve mevzuatın eksiksizliği bulunsa, girişimci veya iş insanı işini kusursuz yapsa dahi, yakın coğrafyada patlayabilecek bir savaş, uzak coğrafyada ortaya çıkabilecek “enerji” veya “gümrük tarifeleri” gibi kriz herkesi her yerde etkiliyor.

Ne olursa olsun 2 maddedeki eksikleri tamamladığımızda veya hayallerin içini doldurduğumuzda daha rekabetçi, etkin ve güçlü bir girişim ve iş dünyasına sahip olacağız.

Not: Kapak görseli, yapay zeka asistanı Gemini tarafından oluşturulmuştur.

Av. Osman Ataman

ataman@turcomoney.com