İhracat cenneti serbest bölgeler

♦ Serbest bölgeler, yurt dışı sayıldıklarından ve gümrük hattı dışında olduklarından Türkiye’den ihraç fiyatında KDV’siz mal satın alabiliyor. Bu arada yurt dışından Serbest Bölgeye
getirilen mallardan da KDV veya Gümrük Vergisi alınmıyor.

♦ Serbest bölge içinde kullanılacak makine ve ekipmanlar da herhangi bir teşvik uygulamasına ihtiyaç olmaksızın KDV ve gümrük vergisinden muaf tutuluyor. Dış ticaret işlemleri çok daha hızlı ve kolay bir şekilde yapılabiliyor.

TİCARETİN KALBİ İSBİ‘DE ATIYOR

Yakın geçmişte teknoloji, hızlı iletişim imkânları, kolay, ucuz-güvenli seyahat ve nakliye imkânları yoktu. Bu koşullar içerisinde bulabildiği ürünleri kullanan tüketiciler ve çevre pazarlara girme imkânı olmadığı için yerel talepler ile sınırlı kalmış üreticiler vardı. Ama zaman değişti, internete bağlı cep telefonları, bilgisayarlar, kolay, hızlı, ucuz ve güvenli seyahat imkânları ile artık tüketiciler olarak yerel ürünlere bağlılığımız ortadan kalktığı gibi, üreticiler için de tüm dünya aktif bir pazar haline dönüştü.

Dünyanın öbür ucunda hiç tanımadığımız insanların ürettiği ürünleri tüketebiliyoruz. önceleri seyahat etmeyi hayal bile edemeyeceğimiz birçok destinasyona artık kolayca ulaşabiliyoruz. ürünler dünyanın öbür ucuna ihraç ediliyor, ya da çok uzak ülkelerden ithal edilebiliyor. Bu değişimi aslında hep beraber yaşadık ve hızlıca kanıksadık. Bütün dünyada olduğu gibi, Türkiye’nin de varlığını sürdürmesinin yolu ekonomik olarak güçlü olmaktan geçiyor.

Bunu sağlayabilmek için global pazarlar içinde yer bulabilmek şart. üretim ve ihracat ülkemiz için çok önemli. İhracatta ise dünyada üretim yapan güçlü rakiplerin arasından sıyrılacak bir yapıya gereksinim var. İşte tam da bu noktada “Serbest Bölgeler” devreye giriyor.

Peki “Serbest Bölgeler” tam olarak hangi faaliyetlere imza atıyor, ihracat ve ithalatta ne tür farklılıklara sahipler, serbest bölgede yeralan firmaların diğer ihracatçı ve ithalatçı firmalara göre ne tür avantajları var? İşte bu soruları Türkiye’de sayıları 21’i bulan serbest bölgelerden biri olan ve İstanbul’un merkezinde olma özelliği nedeniyle, ‘Lojistik İhtisas Serbest Bölgesi’ modeliyle ön plana çıkan İstanbul Atatürk Havalimanı Serbest Bölgesi Genel Müdürü Selçuk Tür ile konuştuk:

Serbest bölgeler hakkında Genel Müdür Selçuk Tür sorularımızı yanıtlarken, İSBİ çatısı altında faliyet gösteren firmalar hakkındaki bilgileri İSBİ Genel Müdür Yardımcısı Avni özçetin‘den öğrendik.

♦ Serbest bölge hakkında bilgi verebilir misiniz?
Genel bir tanım yapacak olursak serbest bölge, kullanıcı firmalara çeşitli vergi avantajlarının tanındığı, dış ticaretin daha kolay yapılabildiği ve bürokratik işlemlerin sadeleştirildiği, teknoloji transferi sağlayabilmek, nitelikli istihdamı geliştirebilmek ve ihracatı artırmak için oluşturulmuş, ülkenin siyasi sınırlarının içinde olmakla beraber gümrük sınırları dışında sayılan ve fiziksel olarak ayrılmış özel alanlardır.

FİRMALARA BüYüK VERGİ AVANTAJI

♦ Serbest bölgedeki firmalar ne tür avantajları elde ediyor?

Serbest bölgeler içindeki avantajlar oldukça fazla ama en önemlilerini şu başlıklar altında özetleyebiliriz.
Serbest bölgeler içinde üretim yapan firmalar kurumlar vergisinden muaftır. Bu firmalar ürettikleri ürünlerin % 85’inden fazlasını ihraç ettikleri takdirde çalıştırdıkları işçilerin gelir vergisinden de muaftırlar.
Serbest bölgeler yurt dışı sayıldıklarından ve gümrük hattı dışında olduklarından Türkiye’den ihraç fiyatında KDV’siz mal satın alabilirler.
Yurt dışından serbest bölgeye getirilen mallardan da KDV veya gümrük vergisi alınmaz.
Serbest bölgelere getirilen mallar sınırsız süre ile stoklanabilir, üzerinde elleçleme yapılabilir, paketlenebilir, montaj yapılabilir niteliği değiştirilerek üretim yapılabilir.
Serbest bölge içinde kullanılacak makine ve ekipmanlar herhangi bir teşvik uygulamasına ihtiyaç olmaksızın KDV ve gümrük vergisinden muaftır.
Serbest bölgelerde, her bir bölge için tahsis edilmiş Gümrük, Gümrük Muhafaza ve Serbest Bölge Müdürlükleri olduğundan dış ticaret işlemleri çok daha hızlı ve kolay bir şekilde yapılabiliyor.
Serbest bölgelerde ödemeler döviz ile yapıldığından enflasyon muhasebesi de kolaylaşmaktadır. Ayrıca serbest bölgelerden elde edilen gelirler dünyanın her yerine limit olmaksızın serbestçe transfer edilebiliyor.

SERBEST BöLGELER GELİŞTİ, DEĞİŞTİ

♦ Geçmişten günümüze serbest bölgelerin gelişimi hakkında neler söyleyeceksiniz?
Serbest bölge denilince eskiden birçok kişinin aklına beyaz eşya veya elektronik eşya satılan barakalar gelirdi. 1980’li yılların başlarına kadar kapalı olan ekonomimiz o tarihten sonra artık yurt dışına açılmaya başladı. İhracatımız ve buna mukabil ithalatımız adeta patladı. ülkedeki ticaret dinamikleri hızla değişti.
Dünya genelinde uygulanmakta olan “Serbest Ticaret Bölgeleri” uygulamaları örnek alınarak ülkemizde de 1987 yılında Mersin ve Antalya serbest bölgeleri açılarak uygulanmaya başladı. Bu serbest bölgeleri 1990 yılında İstanbul Atatürk Havalimanı ve Ege Serbest Bölgeleri izledi.
İlk uygulamalarda serbest bölgelerde gerçekleştirilen tüm ticaret vergiden muaftı.

Bu uygulama sonucunda kısa sürede ithalat istenmeyen ölçüde arttı. İhracattan ziyade ithalatı teşvik ettiği görülen bu sistemden zaman içinde uzaklaşılarak ihracatı destekleyen günümüz serbest bölge anlayışına geçildi.

TüRKİYE STRATEJİK KONUMUNU İYİ KULLANMALI

♦ Sizce Türkiye stratejik açıdan sahip olduğu konumu iyi kullanabiliyor mu?
Değişmekten, gelişmekten ve “her alanda nasıl daha farklı ve iyi olabilirim” diye düşünmekten uzaklaşanlar zaman içinde yok olmaya mahkum oluyorlar. ülkemizin ekonomik olarak kalkınması ve ilerlemesi için üretimimizin ve ihracatımızın artması gerekir. Bu çok önemli gerçeği hepimiz biliyoruz, hepimiz farkındayız.

Peki sadece ihracat mı? Elimizde başka nelerimiz var? Bu çok önemli sorulara yanıt vermek de gerekir. Türkiye “Eski Dünya” olarak tabir edilen Asya, Afrika, Orta Doğu, Avrupa ve Uzakdoğu’nun tam ortasında yer alan bir konuma sahip.

Türkiye’den sadece 4 saat uçuş mesafesinde ulaşılabilen ülke sayısı 70! Sadece uçuş süresi değil, direk uçuş noktası olarak da Türkiye ve özellikle Atatürk Havalimanı bir adım öne çıkıyor. Hava taşımacılığının yanı sıra Türkiye hem kara, hem de denizyolları bakımından “Dünyanın Merkezinde” olma konumunu koruyor. Bu stratejik konumumuzu dünya piyasalarında avantaja dönüştürebilmek de elimizde.

Sadece üretip ihraç ettiğimiz malların gelirinin ülkemize akması yerine, uluslararası pazarlarda üretilen malların ülkemizde konsolide edilip dağıtılmasından elde edilecek lojistik hizmet geliri kesinlikle azımsanmayacak anahtar gelirlerden biri olabilir.

İSBİ LOKASYONUYLA CAZİBE MERKEZİ OLDU

♦ Peki İSBİ’nin diğer serbest bölgelere göre en önemli avantajı nedir?
Süratle değişimini sürdüren ticaret dinamikleri, artık uluslararası piyasanın ihtiyaçlarına ne derecede hızlı cevap verebildiğiniz ile ilgileniyor. İstanbul ve özellikle İstanbul Atatürk Havalimanı Serbest Bölgesi’nin bu noktada diğer lokasyonlardan ayrıldığını söyleyebiliriz.

Avrupa, Rusya, Türki Cumhuriyetler, Orta Doğu ve Afrika’dan sadece 4 saatlik direk uçuşla İstanbul’a ulaşan iş adamları, Atatürk Havalimanı’nın hemen karşısında yer alan Serbest Bölgemizden iş bağlantılarını yapıp, geldikleri uçakla geri dönebiliyorlar. Hızlı iş iletişimlerinin sağlandığı bölgemizde ayrıca kullanıcılarımıza her türlü lojistik hizmetleri de farklı paketler ile sunuyoruz.

ülkemizin dünya ekonomisinde yaptığı atağı destekleyen yeni bazı uygulamalar da Serbest Bölgeler bünyesinde faaliyete geçti. Daha önce üretim, uluslarararası ticaret ve ihracat ile sınırlı olan serbest bölge faaliyetleri “Yeni Nesil Serbest Bölgeler” düzenlemeleri ile atağa geçecek. Bu noktada ticaretin içinden gelen bir kişi olarak Ekonomi Bakanımız Sayın Zafer çağlayan’a teşekkürü bir borç biliyoruz. Bu yeni uygulamalar ile ülkemizin uluslararası pazarlardaki dinamizminin de artacağını düşünüyoruz.

YENİ NESİL SERBEST BöLGELER

♦ Yeni nesil serbest bölgeler kavramını biraz açabilir misiniz?
Lojistik İhtisas Serbest Bölgesi, Tarım İhtisas Serbest Bölgesi, Bakım Onarım İhtisas Serbest Bölgesi ve Sinema ve Film İhtisas Serbest Bölgesi tanımlanmıştır. Bu ihtisas serbest bölgeleri ile bölgemizdeki ticaret hacmimiz ve etkenliğimiz artıyor.

İstanbul Atatürk Havalimanı Serbest Bölgesi konumu gereği “Lojistik İhtisas Serbest Bölgesi” olmaya uygun. Bölgemizde halihazırda katma değeri yüksek ve bu stratejik konuma uygun üretim yapan ve hizmet veren firmalar bulunuyor.

SERBEST BöLGELER KAZANDIRIYOR

♦ Serbest bölgede kazancın adresi ihracat ve ithalat mı?
İhracat ve ithalatın yanında malı üreten ile tüketen arasında köprü olmak da, dünya ticaretine hükmetmenin başka bir yolu. Yine son zamanlarda duyduğumuz bir başka stratejik kelimenin adı: Lojistik. Lojistik kelimesinin Latince “Logistikos”, yani “hesap bilimi” kelimesi ile İngilizce “Logic” “mantık” kelimelerinden geldiğine inanılıyor. Biz ikisini birleştirerek “Mantıklı Hesap Bilimi” dersek sanırım iyi bir özet yapmış oluruz. Günümüzde lojistik denildiğinde firmaların “merkez” işlerinin dışında kalan tüm süreçler anlaşılıyor.

Tedarik Zinciri Yönetimi ile üretim’e kadar geçen süreçler yönetilirken, dağıtım lojistiği, Geri dönüş lojistiği gibi kavramlar ile de işin satış ve satış sonrası aşamaları yönetiliyor. Hatta lojistik firmaları üretici firmaların üretim bantlarının içine kadar girerek, ihtiyaç duyulan ürünleri banta kadar götürüp, üretilen ürünleri banttan alarak tüketiciye ulaştırıyor.

İSBİ Genel Müdür Yardımcısı Avni öZçETİN:
DüNYAYA FİKİR SATIYORUZ

İstanbul Atatürk Havalimanı Serbest Bölgesi‘nde faaliyet gösteren firmalar hakkında bilgi veren Avni özçetin, Türkiye ekonomisine katkı sunan şirketlerle ilgili dikkat çekici noktalara değindi.
Cepten attığınız mesajda biz varız.

İSBİ bünyesinde faaliyet gösteren ve katma değeri yüksek üretimlere imza atan firmalardan örnek verebileceklerimizin başında “Yazılım” firmaları geliyor. Gururla ifade etmeliyiz ki; ülkemizin yetiştirdiği yüksek kalibrasyonlu mühendis gençlerimiz Telenity firmasında dünya çapındaki GSM operatörlerinin mesaj sistemlerinin yönetimini sağlayan programlar yazıyorlar.

Hitit Bilgisayar bünyesinde çalışmakta olan gençlerimiz ise dünya çapında tanınmış havayollarının müşteri sadakat programlarını yazıp, yönetiyorlar. Yazılım üretip satmanın en önemli özelliği, ithal edilen bir hammadde olmaksızın tamamen kişilerin kendi düşünsel özelliklerini kullanarak bir üretim gerçekleştirilmesidir.

KALBİNİZDEYİZ

Kalp deliklerini kapatan teknoloji de İSBİ’de üretiliyor
Yine bölgemiz içinde kalp deliklerinin onarımında kullanılan ileri teknoloji ürünü olan “occluder” ürünlerini “Occlutech” firması üretip, satıyor. üretilen ürünlerin çok önemli bir kısmı yurt dışına ihraç ediliyor. İSBİ çatısı altında yer alan ancak tek tek sayamadığımız ve bölgemizde faaliyet gösteren elektronik, gıda, tekstil, elektrik, inşaat, kuyum sektörlerindeki firmalarımız da ayrı ayrı yüksek katma değerli ürün ve hizmetler sunuyor. Şu anda İstanbul’u hava kargo bakımından bir cazibe merkezi haline getirecek bir “Kargo Konsolidasyon ve Elleçleme Merkezi” projesi üzerinde çalışıyoruz.

UçUŞLARINIZDA BİZ VARIZ

Türkiye’nin ilk özel sektör simülatör yatırımı, IFTC tarafından İSBİ’ de kuruldu
İSBİ’de yeralan IFTC (International Flight Training Center) firmasında ise iki adet Airbus A320 ve iki adet Boeing 737 NG uçuş simülatörü ile hem yeni pilotlar yetiştiriliyor, hem de mevcut yetişmiş pilotların düzenli olarak alması gereken simülatör eğitimleri veriliyor. Türkiye’de özel sektör olarak ilk simülatör yatırımı bölgemizde gerçekleştirilmiştir. Verilen eğitimler dünyada uçuş yapan birçok farklı havayolu tarafından kullanılmakta ve ülkemize büyük oranda döviz girişi sağlıyor.

Turcomoney – Eylül 2011