Son Haberler
Şub 1, 2024
Yazıyı Büyüt
Yazıyı Küçült

Hidrojen enerjisinin geleceği…

– Son yıllarda elektrikli araç satışları pazarda önemli bir pay almaya başladı. Pillere olan talepte de dünya çapında yıllık bazda yüzde 30 büyüme yaşanıyor. Uluslararası Enerji Ajansı (IEA), 2022’de 6,6 milyon olan küresel elektrikli araçların satışlarının 2030’da 28 milyona ulaşacağını tahmin ediyor. Ancak toplam maliyetin yaklaşık yüzde 50’sini oluşturan lityum, nikel, kobalt ve bakır fiyatlarının önemli ölçüde artması, bu dört malzemenin tedarikindeki kısıtlamalar, elektrikli araç üretimini karmaşık hale getiriyor.

– Çözüm, hidrojen enerjisinde. Nitekim birçok ülke ve şirket, dünya genelinde hidrojen enerjisi projesi geliştirmeye başladı. Güney Kore, hidrojen enerjisinde rol üstlenmeye hazırlanıyor. Hyundai, Supernal S-A2 elektrikli VTOL yolcu aracı, otonom tesis makineleri ve otonom pod sistemlerinin kullanımıyla geleceğin mobilitesini sergilemenin yanı sıra, geleceğin hidrojen teknolojisi vizyonunu da sundu.

-İsviçreli Sirius Aviation, mobilitede devrim yaratmak üzere tasarlanmış, hidrojenle çalışan elektrikli dikey kalkış ve iniş (eVTOL) uçağı Sirius Jet’i tanıttı. Dünyanın en önemli uçak motoru üreticilerinden Rolls-Royce ve ortağı easyJet, 2030’ların ortalarından itibaren dar gövdeli pazar segmentindekiler de dahil olmak üzere bir dizi uçağa güç verebilecek hidrojen yanmalı motor teknolojisinin geliştirileceğini duyurdu.

– Piasecki Aircraft Corporation, Hava Kuvvetleri’nin inovasyon programı tarafından kendisine 37 milyon dolarlık bir sözleşme verildiğini açıkladı. Dünyanın en önemli uçak motoru üreticilerinden Rolls-Royce ve ortağı easyJet, 2030’ların ortalarından itibaren dar gövdeli pazar segmentindekiler de dahil olmak üzere bir dizi uçağa güç verebilecek hidrojen yanmalı motor teknolojisinin geliştirileceğini duyurdu.

–Hidrojen yakıtlı araçlar, henüz yaygın bir şekilde kullanılmıyor ama dünyada yaklaşık 10.000 hidrojen yakıtlı araç bulunuyor. Bu araçlar, ağırlıklı olarak Japonya, Güney Kore ve Avrupa’da kullanılıyor. Avrupa Birliği, 2030 yılına kadar hidrojen yakıtlı araç satışlarını 10 milyon adede çıkarmayı hedefliyor. Hidrojen yakıtlı araçlar üreten başlıca markalar Toyota, Hyundai, Honda, BMW, Mercedes-Benz ve General Motors’dur.

– Türkiye, hidrojen enerjisi üzerine çalışan uluslararası projelere entegre olmalıdır. Türkiye’nin Avrupa enerji sisteminin doğalgaza bağımlılığını azaltmak ve temiz enerji dönüşümüne katkı sağlamak amacıyla hidrojen boru hatlarının haritalandırıldığı European Hydrogen Backbone İnisiyatifine katılım çalışmalarına hız vermesi gerekiyor. Türkiye, hidrojen teknolojilerinde küresel oyuncu seferberliği ilan etmelidir.

Neredeyse her hafta yeni bir elektrikli araç tanıtılıyor ve elektrikli araçlar bir vizyon olarak sunuluyor. Elektrikli araçların bir ara teknoloji olduğunu düşünüyorum. Sessiz, albenili ve yüksek teknoloji ile donanmış olmalarına rağmen; sanki, geleceğin enerji alanındaki gelişmelere perde oluyorlar.

Evet, elektrikli araç satışları hızlı pazar payı kazanmaya devam ediyor, pillere olan talepte de dünya çapında yıllık bazda yüzde 30 büyüme yaşanıyor. Ancak, bunların da bir enerji kaynağına ihtiyacı var ve böyle enerji kaynağı bulmak zorlaşıyor. Uluslararası Enerji Ajansı (IEA), 2022’de 6,6 milyon olan küresel elektrikli araçların satışlarının 2030’da 28 milyona ulaşacağını tahmin ediyor.

ELEKTRİKLİ Mİ, HİDROJEN Mİ?

Elektrikli araçlara, sadece enerji açısından bakılmamalı. Lityum, nikel, kobalt ve bakır, bir elektrikli aracın pilinin toplam maliyetinin yaklaşık yüzde 50’sini oluşturuyor.  Hem nikel hem de pil sınıfı lityum fiyatları yakın geçmişte önemli ölçüde arttı. Bu dört malzemenin tedarikindeki kısıtlamalar, elektrikli araç üretimini karmaşık hale getiriyor.

Peki çözüm nedir?

Çözüm, hidrojen enerjisindedir. Yakın ve orta vade bir enerji stratejimiz olmalı. Elektrik bir araç, önemli olan kaynaktır. Dünya genelinde o kadar çok hidrojen enerjisi projesi var ki bizim de bu alanda rolümüz olmalı ve bu alanda yeni bir stratejimizi oluşturmalıyız. Konu sadece araçlara, cihazlara enerji sağlamak da değil. Öncelikle büyük enerji tüketen sanayiler olan demir- çelik, çimento, seramik, ısıtma ve soğutma ve konut alanlarını da temiz enerji kaynağı ile buluşturmak gerekiyor.

ENERJİDE ÜÇ ALAN…

Daha geniş olarak bakarsak, enerjide üç alanı boş bırakmamamız gerekiyor: Yenilenebilir, füzyon ve hidrojen. Yenilenebilir enerjide rüzgar, güneş ve su belli ölçüde çözüm üretebilirler, ama oldukça da pahalıdır. Füzyon, çözüm kaynağı olmakla birlikte, kısa vadede üretim konusunda belirsizlikler var. Hidrojen, doğada en bol bulunan elementlerden biridir. Hidrojen yakıtlı araçlar, elektrikli araçlara benzer şekilde sıfır emisyonlu araçlardır. Ancak, elektrikli araçlardan farklı olarak, hidrojen yakıtlı araçlar, yakıt hücreleri aracılığıyla elektrik üretirler.

Hidrojen yakıtlı araçların, elektrikli araçlara göre bazı avantajları bulunuyor. Hidrojen yakıtlı araçlar, elektrikli araçlara göre daha uzun menzile sahip. Örneğin, Toyota Mirai’nin menzili 650 kilometredir. Bu, Tesla Model S’in 652 kilometrelik menziliyle benzerdir.

GELECEKTE ARAÇLARIN YAKITI HİDROJEN OLABİLİR

Hidrojen yakıtlı araçlar, elektrikli araçlara göre daha hızlı şarj edilebilir. Örneğin, Toyota Mirai’nin yakıt hücresi, yaklaşık 5 dakikada doldurulabilir. Bu, Tesla Model S’in şarj süresinden çok daha kısadır. Hidrojen yakıtlı araçlar, elektrikli araçlara göre daha düşük emisyona sahip. Hidrojen yakıt hücreleri, sadece su buharı ve ısı üretir.

Hidrojen yakıtlı araçlar, elektrikli araçlara göre daha uzun menzil ve daha kısa şarj süresi gibi avantajlara sahip olmalarına rağmen, altyapı yetersizliği ve maliyet gibi dezavantajlar nedeniyle henüz yaygınlaşmadı. Ancak, küresel yatırımların artması ve teknolojik gelişmelerin yaşanması ile birlikte, hidrojen yakıtlı araçların gelecekte elektrikli araçlarla rekabet edebilmesi ve daha yaygın bir şekilde kullanılması mümkün olabilir. Geçen ay, “Çığır açan yenilikler çağı” makalemde de belirttiğim gibi, gelecekte araçların yakıtı hidrojen olabilir.

HİDROJEN ENERJİSİ TEKNOLOJİSİNDEN YENİ HABERLER…

Her hafta yeni bir elektrikli araç modeli tanıtılıyor ama, her hafta da hidrojen enerjisi ile ilgili yeni bir buluş duyuruluyor. En son buluş haberi, Güney Kore’den geldi. UNIST Enerji ve Kimya Mühendisliği Okulu’ndan Profesör Jungki Ryu ve KAIST Malzeme Bilimi ve Mühendisliği Bölümü’nden Profesör Dong-Hwa Seo liderliğindeki ortak bir araştırma ekibi, yüksek saflıkta yeşil hidrojenin yüksek verimli ve istikrarlı üretimi için iki işlevli bir su elektroliz katalizörü geliştirdi.

Güney Kore, hidrojen enerjisinde rol üstlenmeye hazırlanıyor. Yılın ilk teknoloji fuarı olan Las Vegas’taki Tüketici Elektroniği Fuarı’nda (CES) Koreli firma Hyundai 2024 yılının ilk örneklerini sundu. Hyundai, Supernal S-A2 elektrikli VTOL yolcu aracı, otonom tesis makineleri ve otonom pod sistemlerinin kullanımıyla geleceğin mobilitesini sergilemenin yanı sıra Koreli marka, geleceğin hidrojen teknolojisi vizyonunu da sundu.

İSVİÇRELİ GİRİŞİM SIRIUS AVIATION, HİDROJENLE ÇALIŞAN “SIRIUS JET”İ TANITTI

Yine bu alanda yeni bir haber İsveç’ten geldi. İsviçreli girişim Sirius Aviation, mobilitede devrim yaratmak üzere tasarlanmış, hidrojenle çalışan elektrikli dikey kalkış ve iniş (eVTOL) uçağı Sirius Jet’i tanıttı.  Yüksek performanslı eVTOL, Sirius Business Jet ve Sirius Millennium Jet olmak üzere iki seçenekle sunuluyor ve 2025’te fırlatılması planlanarak daha uzun uçuş mesafeleri, etkileyici hızlar ve neredeyse sessiz seviyelerde yüksek irtifalar sunması bekleniyor.

Dünyanın en önemli uçak motoru üreticilerinden Rolls-Royce ve ortağı easyJet, 2030’ların ortalarından itibaren dar gövdeli pazar segmentindekiler de dahil olmak üzere bir dizi uçağa güç verebilecek hidrojen yanmalı motor teknolojisinin geliştirileceğini duyurdu.

Bir başka haber de yine havacılık sektöründen. Piasecki Aircraft Corporation, Hava Kuvvetleri’nin inovasyon programı tarafından kendisine 37 milyon dolarlık bir sözleşme verildiğini açıkladı. Çok yıllı sözleşmenin bir parçası olarak şirket, insansız hava sistemini ve VTOL’ler ve diğer uçaklar için hidrojen yakıt hücresi teknolojisini tanıtmayı planlıyor.

GENERAL MOTORS VE JAPON KOMATSU HİDROJEN YAKIT HÜCRELİ GÜÇ MODÜLÜ GELİŞTİRDİ

Yine son bir ayın hidrojen teknolojisinde gelişmelere dair bir başka ise, iki önemli iş makinaları üreticisinden geldi. Amerikan General Motors ve Japon Komatsu şirketleri, dünyanın en çok satan ultra sınıf nakliye kamyonu olan Komatsu’nun 930E elektrikli tahrikli madencilik kamyonu için bir hidrojen yakıt hücreli güç modülü geliştirdiklerini açıkladılar.

GAC Motors, hidrojen motorlu konsept aracını Guangzhou Otomobil Fuarı’nda tanıttı. Otomobil ile SUV arası kategoriyi temsil eden “crossover” sınıfındaki “ERA” kodlu aracın en dikkat çeken özelliği yeniden dönüştürülmüş malzemelerden oluşması.  İç ve dış aksamında kullanılan plastik ve yosun gibi materyallerin de geri dönüşüme uygun bileşenlerden oluştuğu ERA, 800 kilometre menzile ve 540 beygir motor gücüne sahip.

GÜNEY KORU VE İTALYA, HİDROJEN VE YAPAY ZEKA KONUSUNDA İŞBİRLİĞİ KARARI ALDI

Güne Kore Cumhurbaşkanı Yoon Suk Yeol ve İtalya Cumhurbaşkanı Sergio Mattarella Çarşamba günü hidrojen ve yapay zeka (AI) ve uzay araştırmaları gibi en ileri teknoloji sektörlerinde ikili işbirliğini güçlendirme konusunda anlaştı.

Nikola şirketi, Kaliforniya’daki yakıt hücreli elektrikli kamyonlarına hidrojen sağlamak üzere  First Element Fuel (FEF) ile on yıllık bir ortaklığa imza attılar. Gelecek planları arasında ağ genişletme ve hidrojenle çalışan taşımacılığın desteklenmesine odaklanma yer alıyor.

2016 ve 2020 yılları arasında, hidrojen yakıt hücresi sektöründe patent başvurularının dosyalanması yaklaşık dörtte bir oranında (%23,4) arttı. 2020’de Çin’de bulunan yenilikçiler, 7.261 başvuru veya toplamın %69’u ile en iyi başvuru sahipleriydi. Onları Japonya (1.186 başvuru, toplamın %11,3’ü), Almanya (646, %6,2), Kore Cumhuriyeti (583, %4,6) ve Amerika Birleşik Devletleri (403, %3,8) izledi.

HİDROJEN YAKITLI ARAÇLARA YÖNELİK YATIRIMLAR

Hidrojen yakıtlı araçlar, henüz yaygın bir şekilde kullanılmıyor. Dünyada yaklaşık 10.000 hidrojen yakıtlı araç bulunuyor. Bu araçlar, ağırlıklı olarak Japonya, Güney Kore ve Avrupa’da kullanılıyor. Türkiye’de de yaklaşık 100 hidrojen yakıtlı araç bulunuyor.

Hidrojen yakıtlı araçlara yönelik küresel yatırımlar artıyor. Örneğin, Japonya Hükümeti, 2030 yılına kadar hidrojen yakıtlı araç filosunu 800.000 adede çıkarmayı planlıyor. Ayrıca, Avrupa Birliği, 2030 yılına kadar hidrojen yakıtlı araç satışlarını 10 milyon adede çıkarmayı hedefliyor. Hidrojen yakıtlı araçlar üreten başlıca markalar Toyota, Hyundai, Honda, BMW, Mercedes-Benz ve General Motors’dur.

HİDROJEN, DEVLET POLİTİKASI OLMALI…

Hidrojen yakıtlı araçlara yönelik küresel yatırımlar artıyor. 2022 yılında, hidrojen yakıtlı araçlara yönelik küresel yatırımlar 15 milyar ABD doları seviyesine ulaştı. Hidrojen yakıtlı araçlara yatırım yapan veya yapmayı hedefleyen ülkeler arasında Japonya, Güney Kore, Almanya, ABD, Çin ve Fransa bulunuyor. Bu ülkeler, hidrojen yakıtlı araçların geliştirilmesini ve yaygınlaşmasını teşvik etmek için çeşitli politikalar ve teşvikler uyguluyor.

Bu yıl yıl içinde Almanya, hidrojen stratejisinde ikinci fazı açıkladı. Suudi Arabistan, AB üreticilerine davette bulundu. Davette dünyanın en büyük yeşil hidrojen üretim alanlarından birini oluşturuyor. “Gelin, fabrikanızı Neom City ve çevresine taşıyın. Taşınma ve kuruluş maliyetinizi de ben karşılıyorum” diyor. ABD, kilogram başına 3,5 dolar teşvik ile yeşil hidrojen üretimini destekliyor. Almanya, 10 yıl fiyat garantili 10 milyar avro tutarında alım yapacağını duyurdu. AB, 800 milyon avroluk ilk yeşil hidrojen ihalesini yaptı. Nisan 2025’te 2,2 milyar avro daha ihale edilecek.

Hidrojen yakıtlı araçlara yönelik yatırımların ekonomik, sosyal ve çevresel etkileri olumlu olacak. Hidrojen yakıtlı araçların yaygınlaşması, fosil yakıt tüketimini azaltmaya ve hava kirliliğini önlemeye yardımcı olacak. Ayrıca, hidrojen yakıtlı araçların üretimi ve kullanımı, yeni iş fırsatları yaratacak.

Hidrojen yakıtlı araçların bazı dezavantajları da bulunuyor. Hidrojen yakıt hücrelerinin üretimi ve altyapısı, elektrikli araçlara göre daha maliyetli. Bu da hidrojen yakıtlı araçların fiyatını artırıyor. Hidrojen yakıtlı araçların yaygınlaşması için, hidrojen yakıt hücrelerinin üretiminin ve altyapısının maliyetinin düşürülmesi gerekiyor. Son dönemdeki teknolojik yatırımların çoğu, bu maliyetleri azaltmaya yöneliktir.

HİDROJEN İÇİN ÜÇ ADIM…

Hidrojen yakıtlı araçların gelecekte ne kadar yaygın olabileceği ve hangi faktörlerin buna etki edebileceğini tahmin etmek zordur. Ancak, bazı faktörler hidrojen yakıtlı araçların yaygınlaşmasına yardımcı olabilir. Bu faktörler arasında şunlar yer alıyor:

  • Altyapının iyileştirilmesi
  • Teknolojik gelişmeler
  • Politik destekler

Hidrojen yakıtlı araçların teknolojik gelişmelerden yararlanması ile birlikte, verimlilik ve maliyet gibi sorunların üstesinden gelinmesi mümkün olabilir. Ayrıca, hükümetlerin hidrojen yakıtlı araçlara yönelik teşvikler sağlaması ile birlikte, bu araçların daha yaygın bir şekilde kullanılması sağlanabilir.

TÜRKİYE NASIL KONUMLANMALI?

Türkiye’de hidrojen enerjisi üzerine çalışan bilim adamları var. Bu insan kaynağını kullanarak, hidrojen enerjisi üzerine çalışan uluslararası projelere Türkiye, bir şekilde entegre olmalıdır.

Türkiye’nin Avrupa enerji sisteminin doğalgaza bağımlılığını azaltmak ve temiz enerji dönüşümüne katkı sağlamak amacıyla hidrojen boru hatlarının haritalandırıldığı European Hydrogen Backbone İnisiyatifine katılım çalışmalarına hız vermesi gerekiyor.

Hidrojen yakıtlı araçlar, elektrikli araçlara göre bazı avantajlara sahip olmalarına rağmen, henüz yaygın bir şekilde kullanılmıyor. Ancak, küresel yatırımların artması ve teknolojik gelişmelerin yaşanması ile birlikte, hidrojen yakıtlı araçların gelecekte elektrikli araçlarla rekabet edebilmesi ve daha yaygın bir şekilde kullanılması mümkün olabilir.

Kısacası; Türkiye, hidrojen teknolojilerinde küresel oyuncu seferberliği ilan etmelidir.

Zuhal Mansfield

TMG Dış Tic ve Madencilik Sanayi Yönetim Kurulu Başkanı

mansfield@turcomoney.com

 

 

Şub 1, 2024

Şub 1, 2024
1 Yorum

Yorum Yazın

UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.

*

*

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.

  • Erdal Karabaş
    5 Şubat 2024 18:18 - Reply

    Zuhal Hanım, Makalenizden çok istifade ettim. Küresel seviyede gelişen bir teknolojiyi büyük bir bütünlük içinde ve çok anlaşılır bir şekilde sunmuşsunuz. Emeğinize sağlık. Çok teşekkür ediyorum.

    • İlgili Haberler

    Site Haritası

    Copyright 2022 Turcomoney.com | Powered by TMC WEB