Son Haberler

Türkiye`de hane halkının borçluluğu artıyor

Bankacılık sistemimizin son yıllarda hem sermaye yapısı ve hem de teknolojik altyapısının hızla geliştiği ve bunun neticesinde kârlılık ve sermaye yeterliği olarak da dünyanın önde gelen ülkelerinden biri olduğumuz herkes tarafından dile getiriliyor. Buna paralel olarak da özellikle son yıllarda hane halkımızın bankacılık kesimi tarafından önemli bir potansiyel olarak görüldüğü ve hedef müşteri kitlesi haline geldiğini gözlemlemek mümkündür. Bu çerçevede; tüketici ve otomobil kredileri, sonrasında konut kredileri ve devamında emeklilere yönelik ihtiyaç kredileri ülkemizde bireylerin ve hane halkının finansmana erişimine yardımcı oldu, bunun neticesinde de ekonomik büyümemiz bir dönem rekorlar kırdı. Tabidir ki bunun negatif yanları zaman zaman gündeme geldi – cari işlemler açığı, yabancı para ile borçlanma, azami borçlanma miktarı, kredi kartı limiti ve çeşitli tedbirler de alındı. Hane halkının finansmana ulaşması doğal olarak çok olumlu bir durum ancak bunun sürdürülebilirliği daha da büyük önem arz ediyor. Zira borçluluğun yaratacağı olumsuzlukların sonuçları sadece ekonomik ya da finansal değil sosyal sorunlar olarak da ortaya çıkıyor.
HANE HALKI BORçLARINDA KONUT KREDİLERİ LİDER
Son 10 yıllık dönemde bireylerin bankacılık kesiminden kullandığı kredilerin toplamı 6,8 kat artarak 302 milyar TL mertebesine ulaştı. Yıllar içerisinde toplam hane halkı borçlanması içinde konut kredilerinin payı konut sektöründeki canlanmayla birlikte giderek artıyor. Nitekim ekonomik büyümemizin yüksek olduğu yıllarda hane halkı borçlanmasındaki artış da daha yüksek oldu. Toplam borçlanmanın 2005 yılında yaklaşık %25’i konut kredilerinden oluşurken 2014 yılı sonunda bu oran %40’ın üzerine çıktı. Bununla beraber ihtiyaç kredilerindeki artış da zaman zaman yavaşlamakla beraber 96 milyar TL seviyesine ulaşarak son 10 yılda 11 kat artış gösterdi. Diğer taraftan, kredi kartı borçlarında alınan tedbirlerin etkisiyle 2014 yılında 10 miyar TL’ye yakın bir kayda değer azalış meydana geldi. Taşıt kredilerinde ise son yılda nerdeyse önemli bir değişiklik yaşanmadı ve toplam tutar 5-8 milyar seviyelerinde seyretti. Diğer bir ifadeyle ülkemiz hane halkının 2014 yılı sonunda sadece bankacılık kesimine 120 milyar dolar borcu bulunuyor. Bu borçlanma nedeniyle yine hane halkımız aylık en iyimser hesaplamayla 3 milyar TL’nin üzerinde faiz yüküyle karşı karşıya kalıyor.
Milyon TL
Konut Kredisi
Taşıt Kredisi
İhtiyaç Kredisi
Kredi Kartı Borçları
Genel Toplam
2005
11,847
6,220
8,638
17,259
43,964
2006
21,881
6,469
15,614
21,526
65,490
2007
30,048
5,903
25,665
27,103
88,719
2008
35,306
5,280
33,099
33,990
107,675
2009
42,045
4,314
38,165
36,576
121,100
2010
58,831
5,635
45,755
43,582
153,803
2011
73,269
7,359
62,029
55,489
198,146
2012
85,128
8,042
67,356
71,593
232,119
2013
109,680
8,531
86,444
83,806
288,461
2014
125,371
6,832
96,236
74,126
302,565
YASAL TAKİPTEKİ BORçLAR
Toplam hane halkı borçlanmasına paralel olarak yasal takibe intikal etmiş – sadece bankaların takibinde olan – bireysel borçların tutarı ise yaklaşık 6 katlık bir artışla 2014 yılında 9,5 milyar TL boyutuna ulaştı. Diğer taraftan, bankacılık kesimi tarafından son yıllarda yoğun olarak Varlık Yönetim Şirketlerine devredilen alacakların toplamı ise 5-6 milyar TL civarında olduğu tahmin ediliyor. Bunun da hesaplamaya dâhil edilmesiyle toplam yasal takibe intikal eden bireysel alacakların toplamının 15 milyar TL mertebesinde olacağı görülüyor. Beklendiği gibi takibe intikal eden konut kredileri son derece düşük ve toplamın binde 4’ü seviyelerindedir. Diğer taraftan, en yüksek takip rakamının kredi kartı borçlarından ve ihtiyaç kredilerinden kaynaklandığı, varlık yönetim şirketlerine devredilen alacakların da çok büyük kısmının bu alacak türlerinden oluştuğu dikkate alındığında, nerdeyse teminatsız denebilecek 13-14 milyar TL arasında bir yasal takipten söz etmek mümkündür.
Milyon TL
Tak.
Konut Krd.
Tak.
Taşıt Kredisi
Tak.
İhtiyaç Kredisi
Tak.
Bir. Krd. Kartları
Toplam
Takip Rakamı
2005
19
79
76
1,350
1,524
2006
56
138
140
1,717
2,051
2007
217
248
408
1,834
2,707
2008
522
352
937
2,372
4,183
2009
962
508
1,797
4,252
7,519
2010
860
360
1,504
3,792
6,516
2011
659
253
1,457
3,444
5,813
2012
702
254
2,027
3,844
6,827
2013
665
257
2,488
4,752
8,162
2014
614
228
3,352
5,360
9,554
EKONOMİDEKİ DARALMA BORçLANMAYI OLUMSUZ ETKİLİYOR
Son yıllardaki ekonomik büyümeye paralel olarak hane halkımızın artan bir oranda bankacılık kesimine borçlandığı ve bunun sonucunda da yasal takibe intikal eden borç miktarının da ciddi bir artış gösterdiği bir gerçektir. Ekonomik büyümenin yavaşlamasının ve hatta ekonomide daralmanın baş göstermesinin, diğer ekonomik etkilerinin yanında, bireysel kredilerin daha da artan bir miktarda yasal takibe düşmesine yol açması kaçınılmaz olacaktır. Bunun ise sadece ekonomik değil toplumsal sorunları da beraberinde getireceği kuşkusuzdur.

Finansal Bakış

Rafi Karagöl

JCR Eurosia Rating Başkan Vekili

karagol@turcomoney.com

Yorum yok

Yorum Yazın

UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.

*

*

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.