Batarya değişim istasyonları Avrupa’ya yayılıyor

İbrahim Aybar

Merhabalar,
Bundan tam 12 yıl önce Bursa’daki Oyak Renault fabrikalarında üretilmeye başlanan ülkemizdeki ilk yerli bataryadan elektrikli (BEV) otomobili Renault Fluence ZE yollara çıkmıştı. Otomobilin bataryası özel olarak bagaj tarafında dik pozisyonda konumlanıyordu. Böylece bataryanın istenirse şarj edilmesi, ya da istenirse boş bataryanın batarya değişim istasyonunda dolu batarya ile değiştirilebilmesi mümkündü.

O yıllarda oldukça yenilikçi olan batarya değişim işlemi için Better Place isimli bir start-up firması ile Renault işbirliği yapıyordu. Böylece birkaç dakika içinde boş bataryanın taşıtın altından alınıp yerine dolu bataryanın takılması mümkün olabiliyordu. O nedenle Renault batarya mülkiyetini elinde tutuyor, yani taşıt sahibine batarya kiralanıyordu. Aylık 80 € civarında batarya kira ücreti vardı.

Batarya değişim istasyonlarının yüksek teknolojiye sahip robotize yapılar olmaları nedeniyle makul fiyatlar sunmaları için iş volümü gerekliydi. Dolayısıyla BEV tür taşıtların satış adetlerinin kısa sürede artması gerekiyordu. Öngörüler de o yöndeydi. Ancak evdeki hesap çarşıya uymadı. BEV satışları az olunca batarya değişim istasyonları da yaygınlaşamadı.

Aradan geçen 12 yıl sonra şimdi şartlar çok farklı. BEV taşıtların satışları ciddi volüm yapıyor. Global pazarlarda satılan her 5 otomobilin bir tanesi artık batarya taşıyor. Dünyanın en büyük pazarı Çin’de ise bu yıl bataryalı BEV tür taşıtların pazar payı neredeyse %30 a dayandı.

Çin’li otomotiv markaları bu gelişmeyi iyi değerlendiriyor ve Çin başta olmak üzere Avrupa’nın çeşitli ülkelerinde batarya değişim istasyonlarını hızla devreye alıyor.

Örneğin BEV türü taşıt üreten Çin’li Nio markası İsveç’in Malmö ve Arlandastad kentlerinde iki batarya değişim istasyonunu devreye alarak Avrupa’nın 5 farklı ülkesindeki istasyon sayısını 30 a çıkarmış oldu.

GlobalData Automotive haber portalının verdiği bilgiye göre bu istasyonların her birisi günlük olarak maksimum 408 adet batarya değişimi yapabiliyor ve 21 adet batarya stokluyor.

Bu Çin’li marka halen Çin dahil toplam 6 ülkede 2.217 batarya değişim istasyonuna sahip. Halen günde 60 bin batarya değişimi ortalamasıyla 33 milyon değişime ulaşmış durumda. Nio, son zamanlarda batarya değişim  istasyonlarında Geely ve Changan markalı BEV türü taşıtların da boş bataryalarını şarj edilmiş olan bataryalarla değiştirmeye başladı.

Nio yetkilileri, kendi BEV taşıtlarının Hamburg’dan Oslo’ya, ya da Amsterdam’dan Münih’e sadece batarya değişimi yaparak gidebileceğini belirtiyorlar. Markanın Macaristan’da 2022 yılında devreye aldığı tesisleri batarya değişim istasyonları üretiyor ve kurulmuş olanların bakımlarını yapıyor. Aynı zamanda teknik kadroların eğitimi ile markaya ait şarj ünitelerinin ar-ge faaliyeti bu tesislerde yapılıyor.

Öte yandan, otomotivde elektrifikasyon yarışından kopmamaya çalışan ABD ise Electreon isimli şirketin kablosuz şarj üniteleri ile döşenmiş 400 metre uzunluğunda bir yolu Michigan eyaletinde inşa etti. Proje 5,9 milyon $ a mal oldu. Yakınlarda 1,6 km uzunluğa çıkması planlanan yol bataryadan elektrikli otobüs ve kamyonların yanı sıra Ford E-Transit ticari BEV taşıtın testlerinde de kullanılıyor. Her şey yolunda giderse, belirli bir güzergahta gün boyu durmadan çalışacak ticari BEV taşıtları görmemiz mümkün olacak.

Günümüzde yeryüzünde 1,4 milyar motorlu taşıt dolaşıyor. Bu taşıtların BEV haline dönüşmesi halinde her bir taşıta şarj ünitesi tahsis etmek elbette mümkün değil. Zaten ekonomik de değil. Şarj altyapısını olabildiğince ve verimli olarak paylaşmak gerekiyor. Dolayısıyla kablosuz şarj eden yollar ve boş bataryayı dolusuyla birkaç dakikada değiştiren istasyonlar yaygınlaşmaya devam edecek. Bu tür çözümlere odaklanan girişimcileri ülkemizde de görmeyi dileyelim.

İbrahim Aybar

Vesiile A.Ş. Yönetim Kurulu

aybar@turcomoney.com