Türkiye, enerjide geleceğe küçük modüler reaktör çalışmalarıyla hazırlanıyor

ANTALYA (AA) – HÜMEYRA AYAZ – Küçük modüler reaktörler (SMR), geleneksel büyük nükleer santrallere kıyasla daha kompakt, esnek ve güvenli enerji üretim birimleri olarak öne çıkarken, Türkiye, enerji üretiminde yeni teknolojilere yönelerek sürdürülebilirlik hedeflerini desteklemeyi ve enerji bağımsızlığını güçlendirmeyi planlıyor.

Özellikle SMR alanında çalışmalar başlatarak gelecek yıllarda enerji güvenliğini artırmayı hedefleyen Türkiye, nükleer enerji alanında teknoloji ve yatırım açısından stratejik bir konuma gelmeyi hedefliyor.

Anadolu Ajansının (AA) Global İletişim Ortağı olduğu Uluslararası Enerji Ekonomisi Derneğinin (IAEE) Orta Doğu ve Orta Asya (MECA) Konferansı'nda AA muhabirine değerlendirmelerde bulunan Oxford Enerji Çalışmaları Enstitüsü Araştırma Görevlisi Dr. Adnan Shihab-Eldin, SMR'lerin geleneksel büyük nükleer santrallere kıyasla hem yatırım maliyeti hem de güvenlik sistemi bakımından önemli avantajlar sunduğunu belirtti.

SMR'lerin Türkiye açısından önemine değinen Shihab-Eldin, "Birim başına sermaye maliyeti açısından daha küçük oldukları için büyük sermaye riskine girmiyorsunuz. Güvenlik açısından geliştirilmiş sistemleri var. Çok yönlülük ve farklı uygulamalar için yayılabilme açısından öne çıkıyorlar." diye konuştu.

Türkiye'nin SMR çalışmalarını başlatmasının ülkenin geleceği için stratejik bir fırsat sunduğunu vurgulayan Shihab-Eldin, şunları kaydetti:

"Türkiye, SMR'ler gelişirken başta adım atarak öngörü gösterdi. Önümüzdeki yıllarda en iyi teklifleri çekmeye başlayacak. Ancak Türkiye'ye tavsiyem, ilk örneği inşa eden şirketi değil, ikinci, üçüncü ve dördüncü örnekleri ekonomik maliyetle inşa edebileceğini kanıtlayan şirketi seçmesi. Böylece gözlemleme, seçme ve başarılı olma kapasitesine sahip olacak."

– "Yeni enerji kaynaklarına ihtiyaç var"

Hergüner Bilgen Üçer Avukatlık Ortaklığının Kıdemli Ortağı Ümit Hergüner ise, SMR'lerin Türkiye'nin enerji güvenliğinde kritik rol oynayabileceğini belirterek, sanayi üretiminde rekabeti artıracağını ve Avrupa Birliği'nin (AB) yeşil mutabakatına uyum açısından avantaj sağlayacağını söyledi.

Konvansiyonel nükleer santrallere oranla SMR'lerin ihtiyacın olduğu yere kurulabilmesinin en büyük avantajlardan biri olduğunu vurgulayan Hergüner, "Demir-çelik, alüminyum, çimento, gübre, cam gibi ürünlerin enerji girdisi çok yüksek olduğu için bu ürünlerin üretildiği tesislerin dibine kurabileceğimiz SMR’ler, sürdürülebilir enerji kaynağı olarak değerlendirilebilir." ifadesini kullandı.

Konferansta gerçekleşen "SMR'lerin yaygınlaştırılması" oturumunda da değerlendirmelerde bulunan Hergüner, bu teknolojiyle üretilen elektriğin AB pazarında rekabet avantajı sağlayacağının altını çizerek, "Bu kaynaktan alınan elektriği kullanarak yapılan üretim, AB'de herhangi bir yaptırıma tabi olmadan ürünlerimizin satışını sürdürebilmemize vesile olacak." diye konuştu.

Hergüner, mevcut kaynakların sürdürülebilirliğinin garanti edilemediğini belirterek, "Bu nedenle hızlı bir şekilde devreye sokabileceğimiz yeni enerji kaynaklarına ihtiyaç var." dedi.

Rüzgar ve güneş gibi yenilenebilir kaynakların süreklilik sorunu olduğuna işaret eden Hergüner, SMR'lerin bu belirsizlikleri ortadan kaldıracak sürdürülebilir enerji kaynağı olduğunun altını çizdi.

SMR'lerin hızlı inşa edilebildiğini dile getiren Hergüner, "En büyüğünün megavat kapasitesi 400'ü geçmiyor. Konvansiyonel santrallere kıyasla çok daha küçük, çok daha hızlı." dedi.

Hergüner, enerji dağıtımındaki kayıpların da SMR'lerde ortadan kalktığını vurgulayarak, "Akkuyu gibi Mersin'den alıp Anadolu'nun herhangi bir yerinde kullanılmak üzere iletilecek bir enerji kaynağından söz etmiyoruz. İhtiyacın olduğu yerin hemen dibine kurulabilecek bir enerji kaynağı olduğu için konvansiyonel oranda çok daha büyük avantajları var." diye konuştu.

Küçük modüler reaktörlerin kısa vadede Türkiye'nin enerji güvenliğini güçlendirebileceğini belirten Hergüner, "Onun için SMR'ler Türkiye'nin kısa vadede enerji ihtiyacına çözüm getirebilecek enerji kaynakları diye düşünüyorum." ifadelerini kullandı.