Fransa ekonomisi, çok zor bir dönemeçte

*Fransa ekonomisi yılın ikinci çeyreğinde beşte bir oranında küçüldü. Bu oran kayıtların tutulduğu son 70 yıldan bu yana en keskin düşüş ve ABD, Almanya gibi devlerden daha derin bir daralma… Hükümet 2020’nin tamamında yüzde 11 oranında bir daralma olacağını öngörüyor.

*Fransız hükümeti, bu kötüleşmeye Eylül başında 100 milyar Euro’luk kurtarma paketiyle cevap verdi. Başbakan Jean Castex, “Bu planın hedefleri ve büyüklüğü tarihi” derken, 160 bin yeni istihdam yaratmayı hedeflediklerini de bildirdi. Paket, GSYİH’ya yüzdesi bakımından Avrupa’dakilerin en büyüğü…

Fransa ekonomisi, tarihinin en büyük düşüşlerinden birini yaşıyor. Gerçi tüm gelişmiş ülkeler koronavirüs krizi nedeniyle büyük bir çöküş içinde ancak Fransa’nın ekonomisi özellikle ikinci çeyrek yılda beşte bir oranında küçüldü. Hükümet 2020’nin tamamında yüzde 11 oranında bir daralma olacağını öngörüyor. Maliye Bakanı Bruno Le Maire, hükümetinin yıllık GSYİH daralma tahminini yüzde 8’den 11’e düşürdü.

Ulusal İstatistik Kurumu INSEE, yılın ikinci çeyreğinde ekonominin yüzde 13,8 küçülerek tarihteki en kötü çeyrek yıllık düşüşü kaydettiğini açıkladı. Yıllık bazda ikinci çeyrek daralması yüzde 18.9, yılın ilk yarısındaki daralma ise yüzde 19 oldu.

Bu oran ABD’nin yüzde 11, Almanya’nın ise yüzde 12’lik ilk yarıyıl küçülmesinden daha yüksek olurken, pandeminin Avrupa’nın en büyük güçlerinden birini de ne kadar kötü vurduğunu gösterdi. Aynı dönemde İspanya da yüzde 18.5 ile tarihi GSYİH düşüşü açıkladı.

SON 70 YILDAN BU YANA EN KESKİN DÜŞÜŞ

İkinci çeyrekte Fransa’nın ihracatı da yüzde 25.5 gerilerken, yüzde 17.3 düşen ithalata kıyasla daha kötü düşüşler yaşadı. Gerçi Fransa’nın ekonomik gerilemesi, biraz şaşırtıcı bir şekilde, ekonomistlerin yüzde 15,2’lik düşüş öngörüsü kadar kötü değil, ancak yine de kayıtların tutulduğu son 70 yıldan bu yana en keskin düşüş.

INSEE, kötüleşen durumun “Mart ortası ile Mayıs başı arasındaki kilitlemenin uygulanması bağlamında ‘zaruri olmayan’ faaliyetlerin tamamıyla kapatılmasıyla bağlantılı olduğunu” bildirdi. GSYİH, Mayıs ve Haziran aylarında kademeli bir toparlanma yaşanmasına rağmen,  özellikle sanayi üretimi, ticaret, yatırım ve tüketimdeki düşüşlerle keskin bir şekilde daraldı.

100 MİLYAR EURO’LUK KURTARMA PLANI

Bir yandan yeniden canlanan koronavirüs vakalarıyla karşı karşıya kalan Fransız hükümeti, istihdam yaratmayı, zor durumdaki işletmeleri kurtarmayı ve ülkeyi İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana en kötü ekonomik durgunluğundan çekmeyi amaçlayan 100 milyar Euro’luk  (118 milyar dolar) kurtarma planının ayrıntılarını Eylül ayının başında açıkladı.

Başbakan Jean Castex, “Bu planın hedefleri ve büyüklüğü tarihi” sözleriyle planın önemini vurgularken, 100 milyar Euro’luk destek paketinin, gelecek yıl 160 bin yeni istihdam yaratmayı da hedeflediğini bildirdi.

“France Reboot” adı verilen plan, tıbbi malzeme üretimini Fransız fabrikalarına geri getirmek, hidrojen enerjisi geliştirmek, gençleri 21. yüzyıl işleri için eğitmek ve işsizlik bürolarında daha fazla personel işe almak için para enjekte etmeyi içeriyor.

“France Reboot” planı üç ana başlığa ayrılıyor. Birincisi istihdam, sosyal programlar ve sağlık hizmetleri için. Bu başlığa yaklaşık 35 milyar Euro ayrıldı. Diğeri, işletmeleri ve iş dünyasında yatırımları destekliyor. Buna da 35 milyar Euro ayrılırken, son 30 milyar Euro, yeşil dönüşüme, yeni teknolojilere yatırıma yönlendirilecek.

PAKET, GSYİH’YA YÜZDESİ BAKIMINDAN AVRUPA’DAKİLERİN EN BÜYÜĞÜ

Teşvik paketi, Fransa GSYİH’sının yüzde 4’üne eşit. Bu durumda Fransız hükümeti, GSYİH’nın yüzdesi olarak diğer büyük Avrupa ülkelerinden daha fazla kamu parası aktarmış oluyor.

Planın diğer Avrupa ülkelerinden bir başka farkı ise, “iş yaratmak ve insanları istihdamda tutmak, onları kazanmaya devam etmek ve ekonominin en önemli itici gücü olan tüketici harcamalarını sürdürmek” odaklı olması… Uzmanlar, hükümetin paketin finansmanı için ülkenin zaten yüksek olan vergi oranlarını artırmayacağını, bunun yerine yeni hazine bonoları çıkaracağını belirtiyor.

RAKAMLARLA FRANSA EKONOMİSİ

Nüfus  (Ocak 2020)                                                                                     67,098,824

GSYİH, trilyon $  (Nominal, 2019)                                                                         2.7

GSYİH, trilyon $ (Satınalma gücü paritesi, 2019)                                               3.1

Satınalma gücü paritesi, 2019

GSYİH büyüklüğüne göre dünyada sırası 7. (Nominal)

10. (SAGP)

GSYİH’da değişim, %

2019                                  1.5

2020 2. Çeyrek           -18.9

Kişi başı GSYİH

2019, Nominal, $        41.761

2019, SAGP, $           47.223

GSYİH’da sektörlerin payı, %

Tarım 1.7

Sanayi 19.5

Hizmetler        78.8

Tüketici Fiyatları Endeksi

Aylık % değişim, Eylül 2020 0.1

2019, %          1.3

Faiz oranı        0 (Sıfır)

Eylül 2020

İşsizlik oranı (%)        7.1

Haziran 2020

İşgücünün sektörlere göre dağılımı, %

Tarım   2.8

Sanayi. 20.0

Hizmetler        77.2

Ortalama Net Ücret, 2017       26,700 – 30,840 dolar/yıllık

İhracat, 2017, Milyar $          550

En çok ihracat yapılan ülkeler, 2017  Almanya

İspanya

İtalya

ABD

İthalat, 2017, Milyar $           602

En çok ithalat yapılan ülkeler, 2019  Almanya

Belçika

Hollanda

İtalya

Cari İşlemler Dengesi  -14.8

2017 Milyar $

Kamu SektörüBborcu   2.380

2019, Milyar Euro

Kamu sektörü borcunun GSYİH’ya oranı     98,1

2019, %

Kamu sektörü bütçe açığı      72.8

2019, Milyar Euro

Kredi notu

S&P    AA (İstikrarlı)

Moody’s          Aa2 (İstikrarlı)

Fitch    AA (İstikrarlı)