Girişimcilik ekosisteminde “nicelikten niteliğe” geçiş dönemi

İSTANBUL (AA) – MEHMET SELÇUK GÜÇLÜ – İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) ARI Teknokent Genel Müdürü Prof. Dr. Atilla Dikbaş, bir fikrin ticarileşebilme olasılığının daha iyi ölçülebildiğini belirterek, "Girişimcilik dünyasının geleceğinde yapay zeka belirleyici olacak, niceliksel büyümeden ziyade nitelikli ve teknoloji odaklı bir küçülme yaşanacak." dedi.

İTÜ ARI Teknokent'in kuluçka merkezi İTÜ Çekirdek tarafından düzenlenen Big Bang Startup Challenge'da AA muhabirine değerlendirmelerde bulunan Dikbaş, 4691 sayılı Kanun ve teknoparkların kurulmasının, Türkiye'de girişimcilik ekosisteminin dönüm noktası olduğunu söyledi.

Bu yasa sayesinde kuluçka merkezleri ve fonların yarattığı değerin, toplum tarafından daha iyi anlaşıldığını belirten Dikbaş, "Eskiden kuluçka merkezi deyince kimse bir şey anlamazdı. Ama şimdi herkes girişimcilik ekosistemini, fonları ve bunların yarattığı değerleri yakından takip ettiği için katlanarak artan bir ekosistem var." diye konuştu.

Dikbaş, teknoparkların kurulmasıyla girişimcilik ekosisteminin yaygınlaştığını ve İTÜ ARI Teknokent'in bu alanda önemli bir boşluğu doldurduğuna dikkati çekerek, şöyle devam etti:

"İTÜ ARI Teknokent ile 2005'te başladığımız girişimci geliştirme programı vardı. O zamanlar girişimcilik, daha çok teknolojiye dayalıydı. İlk girişimcilik programlarını, akademisyenlerin bitirme projelerinden faydalanarak, Massachusetts Teknoloji Enstitüsü modelindeki gibi teknoloji transferinin ticarileşip satılabilir olmasını sağlamak üzere kurduk. Türkiye, geliştirdiği akılcı modelle dünya genelinde bu alanda ilk 10 ekosistem arasında yer alıyor."

İTÜ Çekirdek Kuluçka Merkezi'ne yönelik başvurulardaki artışa ve yatırım miktarlarındaki yükselişe işaret eden Dikbaş, bu sayede tohum aşamasındaki girişimlerin milyonlarca dolar ölçeğinde yatırımla buluştuğunu vurguladı.

Dikbaş, ilk açıldıklarında aldıkları yaklaşık 100-200 girişim başvurusunun bu yıl itibarıyla 7 bine yaklaştığını, girişimlere aktarılan fonların ciddi oranda arttığını anlattı.

Türkiye'de "unicorn" seviyesinde daha fazla şirkete ihtiyaç duyulduğunu kaydeden Dikbaş, "Geçen sene, sadece tohum seviyesindeki girişimcilere 90 milyon dolar yatırım sağladık. Türkiye'deki girişimcilik ekosisteminin unicornlar çıkartması lazım. Dünyanın büyük devlerini, bu sistemin içinden çıkartmak zorundayız." ifadelerini kullandı.

– "Türkiye, yabancı girişimciler için bir cazibe merkezi haline geldi"

Dikbaş, Türkiye'nin sunduğu fırsatlar nedeniyle yabancı girişimciler için bir cazibe merkezi haline geldiğini, özellikle Avrupa ülkeleri ve ABD ile gerçekleştirdikleri işbirliklerinin, bu süreci hızlandırdığını ifade etti.

"Beyin göçünü değil, beyin gücünü kullanıyoruz." diyen Dikbaş, "Girişimcilik, Türkiye'den gidenlere ulaştığı gibi yurt dışından da bize geliyor. Burada yaratılan kaynaklar ve fırsatlar, yurt dışındakilerden farksız. Hollanda, Fransa ve İngiltere ile yaptığımız işbirliklerinde, oradaki öğrencilerin bizim sistemimizde çok daha rahat hareket edebildiğini gözlemledik." değerlendirmesinde bulundu.

Dikbaş, Uzak Doğu ülkeleri ve Amerika'da çok ciddi işbirlikleri geliştirmeye başladıklarını, yatırımcıların hem teknoparklar gibi avantajlardan faydalanmak hem de niş ticari fırsatları yakalayabilmek amacıyla girişimlerini Türkiye'de kurmaya başladığını anlattı.

– "Farklı ve özgün fikirler daha rahat ölçülebilecek"

Girişimcilik ekosisteminin geleceğinde niceliksel büyümeden ziyade nitelikli bir küçülme yaşanacağını belirten Dikbaş, "Ticarileşme potansiyeli olmayan fikirler, sistem tarafından daha hızlı elenecek. Yapay zekanın etkisiyle girişim sayısında beklenen daralmaya rağmen farklı ve özgün fikirlerin daha rahat ölçülebileceği bir ekosisteme geçilmesini öngörüyorum." şeklinde konuştu.

Yapay zekanın, girişimlerin yönlerini farklılaştırdığına değinen Dikbaş, sözlerini şöyle tamamladı:

"Bir fikrin gerçekten satılabilir olup olmadığını artık yapay zekanın katkısıyla ölçebiliyoruz. Bu sistemde, ticari olmayan girişimler ilk başta elendiği için daha nitelikli ve özgün fikirler önem kazanıyor. Fikirler azalacak, odaklı ve teknoloji tabanlı olacak. Girişimciler, teknolojik olmayan ve ileride ölçeklenemeyecek girişimleri ilk aşamada terk etmeye başlayacak."