“7491 Sayılı Torba Yasa”nın getirdiği vergi düzenlemeleri…

– Aralık ayı başında TBMM Genel Kurulu’na gelen torba yasa teklifi, 27 Aralık 2023’de kabul edildi ve 7491 sayısını alarak yasalaştı. Vergi ile ilgili önemli düzenlemeler içeren yasa 28.12.2023 gün ve 32413 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Torba yasa, yürürlük ve yürütme maddeleriyle birlikte toplam 86 maddeden oluşuyor. Bu maddelerin yarısı vergi düzenlemelerini içeriyor.

– Yapılan değişiklikle, kredinin kullanıldığı tarih itibarıyla üzerine kayıtlı konuta sahip olanların doğrudan veya kooperatifler aracılığıyla kullandıkları konut kredileri BSMV istisnası kapsamından çıkarılıyor. Ayrıca, bu gibi kredi işlemlerine ilişkin yapılan sigorta poliçelerine ilişkin istisna da sona erdi.

-Gerçek kişilerin, kanunî ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayan anonim ve limited şirket niteliğindeki kurumlardan elde ettiği kar paylarına istisna hükmü getirildi. Evvelce bu istisna sadece tam mükellef kurumlardan elde edilen kar paylarına uygulanabiliyordu.

– GVK ve KVK’nun ilgili maddelerinde yapılan değişiklikle vergi matrahından yapılabilecek indirim oranı %80’e yükseltildi, ancak ilave şart getirildi. Buna göre, bu hizmetlerden elde edilen kazançlara indirim uygulanabilmesi için, kazancın tamamının, elde edildiği döneme ait yıllık beyannamenin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye’ye transfer edilmesi şart.

-VUK’nun Geçici 30’uncu maddesinde sayılan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri anılan madde kapsamında iktisap ettikleri yeni makine ve teçhizat için Vergi Usul Kanununda tespit ve ilan edilen faydalı ömür sürelerinin yarısını dikkate alarak amortisman hesaplama imkanına sahip. Avantajlı amortisman uygulamasının süresi torba yasa ile 31.12.2024 tarihine kadar uzatıldı.

– Uluslararası ihalelere ilişkin vergi resim ve harç istisnasında değişiklik yapıldı. Yapılan değişiklikle, uluslararası ihaleyi kazananın Türkiye’de tam mükellef olması hâlinde, sadece yabancı paraya isabet eden oranda yapacakları teslim, hizmet ve faaliyetler nedeniyle bu istisnayı kullanabilecekleri hükme bağlandı.

-ÖTV Kanunu’nun ilgili maddesine yapılan ilave ile motorlu araç ticareti yapanların kendi aralarında yaptıkları adi sözleşmelere istinaden, ÖTV aranmaksızın işlem tesis edilmesinin önüne geçilmesini sağlamak üzere, söz konusu sözleşmelerin noterde düzenlenmesi gerektiği hükmüne yer verildi.

-Kurumlar Vergisi Kanunu’nda yapılan değişiklikle, aracılı ihracat sözleşmesine dayanarak imalatçı veya tedarikçi kurumların dış ticaret sermaye şirketleri veya sektörel dış ticaret şirketleri üzerinden gerçekleştirdikleri ihracat faaliyetlerine ilişkin elde ettikleri kazançlar için de 5 puanlık indirimden faydalanmaları sağlandı.

Aralık ayı başında TBMM Genel Kurulu’na gelen torba yasa teklifi, 27 Aralık 2023’de kabul edildi ve 7491 sayısını alarak yasalaştı. Vergi ile ilgili önemli düzenlemeler içeren yasa 28.12.2023 gün ve 32413 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Torba yasa, yürürlük ve yürütme maddeleriyle birlikte toplam 86 maddeden oluşuyor. Bu maddelerin yarısı vergi düzenlemelerini içeriyor. Bu yazımızda torba yasadaki tüm vergi düzenlemelerinden bahsedilmekle birlikte, vergi tekniği açısından önem taşıyan ve kamuoyunun ilgisini çeken maddeler hakkında daha detaylı açıklamalara yer verildi. Bunların bazıları 2024’de vergi gündemini işgal etmeye aday önemli değişikliklerdir.

Yürürlük tarihi ve kapsamı ile birlikte düzenlemeler şöyle:

 1.Haciz zaptının elektronik ortamda düzenlenebilmesine imkân sağlandı

Torba Yasa Madde No: 4

İlgisi: A.A.T.U.H.K Madde 78/2

Yürürlük: 28.12.2023

 

2. Mükelleflerin bazı kamu borçlarını taşınmaz devriyle ödeme imkânı 31/12/2028 tarihine uzatılıyor

Torba Yasa Madde No: 5

İlgisi: A.A.T.U.H.K Geçici Madde 8

Yürürlük: 28.12.2023

 

KONUT KREDİLERİNE YÖNELİK BSMC İSTİSNASI, BİR KONUTLA SINIRLANDIRILIYOR

3. Konut kredilerine yönelik BSMV istisnası bir konutla sınırlandırılıyor

Yapılan değişiklikle, kredinin kullanıldığı tarih itibarıyla üzerine kayıtlı konuta sahip olanların doğrudan veya kooperatifler aracılığıyla kullandıkları konut kredileri BSMV istisnası kapsamından çıkarılıyor. Ayrıca, bu gibi kredi işlemlerine ilişkin yapılan sigorta poliçelerine ilişkin istisna da sona erdi.

Torba Yasa Madde No: 6

İlgisi: Gider Vergileri Kanunu Md. 29/1

Yürürlük: 28.12.2023

 MOBİL CİHAZLAR İÇİN UYGULAMA GELİŞTİRİLMESİ YOLUYLA SAĞLANAN KAZANÇLAR VERGİLENDİRİLİYOR

 4.Sosyal içerik üretimi ve mobil cihazlar için uygulama geliştirilmesi suretiyle elde edilen kazançların kapsamı genişletilerek vergilendirilmesi sağlanıyor

GVK’nun mükerrer 20/B maddesine göre sosyal içerik üreticilerinin internet ortamındaki sosyal ağ sağlayıcıları üzerinden metin, görüntü, ses, video gibi içerikleri paylaşan kazançları istisna ile akıllı telefon veya tablet gibi mobil cihazlar için uygulama geliştirenlerin elektronik uygulama paylaşım ve satış platformları üzerinden elde ettikleri kazançlar gelir vergisinden müstesnadır.

Madde hükmünde yapılan değişiklik ve ilavelerle söz konusu istisnanın kapsamı genişletildi. Böylece, internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden sunulan eğitim, kurs, ürün tanıtımı, veri işleme ve geliştirme gibi hizmetler üzerinden kazanç elde edilmesi de istisna kapsamına alındı.

Anılan madde hükmüne göre istisna kapsamındaki bu kazançlardan bankalar aracılığıyla stopaj yöntemiyle %15 oranında nihai vergileme yapılıyor. Böylece bu madde dolayısıyla vergilendirilen kazançların kapsamı genişletilmiş oluyor.

Torba Yasa Madde No: 7

İlgisi: Gelir Vergisi Kanunu Mükerrer Md. 20/B

Etki Alanı: 1.1.2024 tarihinden sonra elde edilecek kazançlara uygulanacaktır

Yürürlük: 28.12.2023

KAR PAYLARINDA VERGİ İSTİSNA ŞARTLARI VE İSTİSNA ORANLARI DÜZENLENDİ

5.Gerçek kişilerin ve kurumların yurt dışından elde edilen kar paylarında vergi istisna şartları ve istisna oranları düzenlendi

Gerçek kişilerin, kanunî ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayan anonim ve limited şirket niteliğindeki kurumlardan elde ettiği kar paylarına istisna hükmü getirildi. Evvelce bu istisna sadece tam mükellef kurumlardan elde edilen kar paylarına uygulanabiliyordu.

GVK’nun 22. Maddesine eklenen 4. Fıkra uyarınca, yurt dışındaki kurumların ödenmiş sermayesinin en az yüzde 50’sine sahip olunması ve elde edilen kâr payının tamamının elde edildiği takvim yılına ilişkin yıllık gelir vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye’ye getirilmesi şartıyla, elde edilen kâr paylarının yarısı gelir vergisinden istisna ediliyor.

KVK’nun yurt dışı iştirak kazançları istisnasına ilişkin 5/1-b maddesine yapılan ilave ile kurumların elde ettiği kar paylarının yarısı da gerçek kişilere sağlanan istisnaya paralel şartlarla, Kurumlar Vergisi Kanunu’nda yurt dışı iştirak kazançlarına ilişkin diğer şartlar aranmaksızın istisna kapsamına alındı.

Torba Yasa Madde No: 8 ve 58

İlgisi: Gelir Vergisi Kanunu Madde 22/4, Kurumlar Vergisi Kanunu Madde 5/1-b

Etki Alanı: 1.1.2023 tarihinden itibaren elde edilecek kazançlara uygulanacaktır

Yürürlük: 28.12.2023

 6.Binde 5’lik götürü gider uygulaması kaldırıldı

GVK’nun 40/1 maddesinin parantez içi hükmü, ihracat, yurt dışı müteahhitlik taşımacılık işleri ile uğraşan mükelleflere yapmış oldukları halde belgesini temin edemedikleri giderlerine karşılık olmak üzere, ticari kazancın tespitinde binde 5’lik indirim hakkı veriyordu. Söz konusu parantez içi hüküm yürürlükten kaldırılarak bu uygulamaya son verildi.

Torba Yasa Madde No: 9

İlgisi: Gelir Vergisi Kanunu Madde 40/1

Etki Alanı: 1.1.2024 tarihinden itibaren elde edilecek kazançlara uygulanacaktır

Yürürlük: 28.12.2023

 

YURT DIŞINA VERİLEN BAZI HİZMETLERDEN SAĞLANAN KAZANÇLARA VERİLEN İNDİRİM HAKKI ARTTIRILDI

 7.Yurt dışına verilen bazı hizmetlerden sağlanan kazançlara verilen indirim hakkı arttırıldı

Yurt dışına verilen mimarlık, mühendislik, tasarım, yazılım, tıbbi raporlama, muhasebe kayıt tutma, çağrı merkezi, ürün testi, sertifikasyon gibi bazı hizmetler ile yabancılara verilen eğitim ve sağlık hizmetlerinden elde edilen kazançların %50’si belirli koşullarda mükellefler tarafından beyanname üzerinden indirim konusu yapılabiliyor.

GVK ve KVK’nun ilgili maddelerinde yapılan değişiklikle vergi matrahından yapılabilecek indirim oranı %80’e yükseltildi, ancak ilave şart getirildi. Buna göre, bu hizmetlerden elde edilen kazançlara indirim uygulanabilmesi için, kazancın tamamının, elde edildiği döneme ait yıllık beyannamenin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye’ye transfer edilmesi şart.

Torba Yasa Madde No: 10 ve 59

İlgisi: Gelir Vergisi Kanunu Madde 89/13, Kurumlar Vergisi Kanunu Madde 10/1-ğ

Etki Alanı: 1.1.2023 tarihinden itibaren elde edilecek kazançlara uygulanacaktır

Yürürlük: 28.12.2023

 

8. Yıllara yaygın inşaat işlerindeki stopaj oranının belirlenmesine ilişkin Cumhurbaşkanı yetkisi genişletilmiştir

Torba Yasa Madde No: 11, 60, 61

İlgisi: Gelir Vergisi Kanunu Madde 94/8, Kurumlar Vergisi Kanunu Madde 15, 30

Yürürlük: 28.12.2023

 BANKA MENKUL SERMAYE İRATLARINDA STOPAJ ORANLARININ ARTIŞI İÇİN CUMHURBAŞKANI’NA YETKİ VERİLDİ

 

9. Bazı menkul sermaye iratlarında vergi stopaj oranlarının %40’a kadar artışı için Cumhurbaşkanı’na yetki verildi

GVK’nun değişiklik öncesindeki geçici 67’nci maddesine göre Cumhurbaşkanı, stopaj oranlarını yabancı para cinsinde ihraç edilen menkul kıymetlerden sağlanan getiriler ile döviz cinsinden açılmış hesaplardan elde edilen faiz gelirleri için ayrı ayrı veya birlikte bir katına kadar artırmaya veya kanunî oranına kadar indirmeye yetkili idi.

 

Yapılan değişikliklerle, yetki kapsamına kâr payları da dahil edilmiş ve genel olarak artırma yetkisinin üst sınırı kanuni oranın (%15) bir katı (%30) yerine yüzde 40 şeklinde yeniden düzenlendi.

 

Yetki kapsamına kâr paylarının da dahil edilmiş olması ve yine bu torba yasanın 7. Maddesiyle Cumhurbaşkanı’na GVK’nun 22. Maddesindeki kâr payı istisnasını sıfırlama veya %100’e kadar artırma yetkisinin de verilmiş olması önemlidir. Zira bu durum, Cumhurbaşkanı kararlarıyla kâr payı vergilendirilmesi rejimini kökten değiştirebilme potansiyeli taşıyor. Önümüzdeki dönemde kâr dağıtımında beyan usulü kaldırılarak stopajla nihai vergileme yöntemine geçilmesi beklenebilir.

Torba Yasa Madde No: 12

İlgisi: Gelir Vergisi Kanunu Geçici Madde 67/6 – 11

Yürürlük: 28.12.2023

 10.Sporcu ücretlerinin sabit oranlı stopaj ile vergilendirilmesine 31.12.2028’e kadar devam edilecek

Torba Yasa Madde No: 13

İlgisi: Gelir Vergisi Kanunu Geçici Madde 72

Yürürlük: 28.12.2023

 

11. Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu kapsamında düzenlenen ürün senetlerinin elden çıkarılmasından doğan kazançlara ilişkin istisna 31.12.2028’e kadar devam edecek

Torba Yasa Madde No: 14

İlgisi: Gelir Vergisi Kanunu Geçici Madde 76

Yürürlük: 28.12.2023

 

12. Gelir İdaresi Sisteminden temin edilen bazı bilgiler için kayıt başına 25 kuruş katılım payı alınacak

Torba Yasa Madde No: 15

İlgisi: VUK Mükerrer Madde 413

Yürürlük: 1.1.2024

 

13. Ar-Ge faaliyetleri ve yatırım teşvik belgesi kapsamında iktisap edilen yeni makina ve teçhizat için avantajlı amortisman uygulamasına 31.12.2024’e kadar devam edilecek

VUK’nun Geçici 30’uncu maddesinde sayılan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri anılan madde kapsamında iktisap ettikleri yeni makine ve teçhizat için Vergi Usul Kanununda tespit ve ilan edilen faydalı ömür sürelerinin yarısını dikkate alarak    amortisman hesaplama imkanına sahiptir.

Avantajlı amortisman uygulamasının süresi torba yasa ile 31.12.2024 tarihine kadar uzatıldı.

Torba Yasa Madde No: 16

İlgisi: VUK Geçici Madde 30

Yürürlük: 28.12.2023

 

BANKA VE FİNANS KURUMLARI İÇİN EFNLASYON DÜZELTMESİ

 

14. Banka ve finans kurumları tarafından yapılan enflasyon düzeltmesi 2024 ve 2025 kurum kazancının tespitinde dikkate alınmayacak

Bankalar, 6361 sayılı Kanun kapsamındaki şirketler, ödeme ve elektronik para kuruluşları, yetkili döviz müesseseleri, varlık yönetim şirketleri, sermaye piyasası kurumlan ile sigorta ve reasürans şirketleri ve emeklilik şirketleri tarafından geçici vergi dönemleri de dahil olmak üzere 2024 ve 2025 hesap dönemlerinde yapılacak enflasyon düzeltmesi sonucu oluşacak kar veya zararlar kazancın tespitinde dikkate alınmayacak.

 

Ayrıca, Cumhurbaşkanı’na anılan kurumlarca geçici vergi dönemleri de dahil olmak üzere 2026 hesap döneminde enflasyon düzeltmesi yapılması durumunda, enflasyon düzeltmesi sonucu oluşacak kar veya zararların kazancın tespitinde dikkate alınmaması yönünde düzenleme yapma yetkisi veriliyor.

Torba Yasa Madde No: 17

İlgisi: VUK Geçici Madde 33

Yürürlük: 28.12.2023

 

 

ULUSLARARASI İHALELERE İLİŞKİN VERGİ, RESİM VE HARÇ İSTİSNASINDA DEĞİŞİKLİK YAPILDI

 

15. Uluslararası ihalelere ilişkin vergi resim ve harç istisnasında değişiklik yapıldı

Yapılan değişiklikle, uluslararası ihaleyi kazananın Türkiye’de tam mükellef olması hâlinde, sadece yabancı paraya isabet eden oranda yapacakları teslim, hizmet ve faaliyetler nedeniyle bu istisnayı kullanabilecekleri hükme bağlandı.

 

Değişiklik öncesinde tam mükellefler uluslararası ihalenin toplam tutarı üzerinden damga vergisi istisnasından yararlanabiliyordu.

 

Aynı amaçla Harçlar Kanunu’nda paralel şekilde bir değişiklik yapıldı.

Torba Yasa Madde No: 20, 25

İlgisi: Damga Vergisi Kanunu Ek Madde 2/2-a, Harçlar Kanunu Ek Madde 1-2/a

Etki Alanı: 28.12.2023 tarihinden sonra çıkılan ihaleler

Yürürlük: 28.12.2023

 

16. Sorumlu sıfatıyla beyan edilen KDV’nin indiriminde KDV’nin ödenmiş olması şartına yasal dayanak kazandırıldı

Torba Yasa Madde No: 30

İlgisi: KDV Kanunu Madde 29/1-ç

Yürürlük: 1.1.2024

 

17. Vergi indirim hakkı için Cumhurbaşkanı’na verilmiş olan kısmen veya tamamen kaldırma veya yeniden koyma veya kısıtlama yetkisi genişletilerek, vergi iade hakkı da yetki kapsamına dahil edildi

Torba Yasa Madde No: 31

İlgisi: KDV Kanunu Madde 36

Yürürlük: 28.12.2023

 

18. Sorumlu sıfatıyla verilen KDV beyannamelerinin (KDV-2) verilme tarihi vergilendirme dönemini takip eden ayın 21 inci günü, ödeme tarihi ise 23’üncü günü olarak değiştirildi

Torba Yasa Madde No: 32, 33

İlgisi: KDV Kanunu Madde 41/1, 46/1

Yürürlük: 1.1.2024

BAZI PROJELER İÇİN UYGULANAN KDV İSTİSNASI 2028 YILINA KADAR UZATILDI

 

19. Bazı projeler için uygulanan KDV istisnası süresi 31/12/2028 tarihine kadar uzatılıyor.

KDV Kanunun Geçici 29’uncu maddesinde yer alan projeler kapsamında yapılan mal teslimleri ve hizmet ifaları beş yıl daha katma değer vergisinden istisna edildi.

 

• Yap-işlet-devret modeli çerçevesinde gerçekleştirilecek projeler (3996 sK)
• Kiralama karşılığı yaptırılmasına karar verilen sağlık tesislerine ilişkin projeler (3359 sK)
• Kiralama karşılığı yaptırılmasına karar verilen eğitim öğretim tesislerine ilişkin projeler (652 s KHK)

Torba Yasa Madde No: 34

İlgisi: KDV Kanunu Geçici Madde 29

Yürürlük: 28.12.2023

 20.Şehir içi ulaştırma altyapı projelerinin Bakanlık, belediyeler ve bunların bağlı kuruluşları arasında yapılacak devir ve teslimlerine ilişkin KDV istisnası süresi 31/12/2028 tarihine kadar uzatılıyor

Torba Yasa Madde No: 35

İlgisi: KDV Kanunu Geçici Madde 32

Yürürlük: 28.12.2023

 

21. Taşınmazların Sosyal Güvenlik Kurumuna devir ve teslimi ile bu taşınmazların Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından devir ve tesliminde uygulanan KDV istisnası 31/12/2028 tarihine kadar uzatılıyor.

Torba Yasa Madde No: 36

İlgisi: KDV Kanunu Geçici Madde 33

Yürürlük: 28.12.2023

 

22. Motorlu araç ticareti yapanların kendi aralarında yaptıkları devirlerde ÖTV kaybının önlenmesi için resmi sözleşme şartı getiriliyor

ÖTV Kanunu’nun ilgili maddesine yapılan ilave ile motorlu araç ticareti yapanların kendi aralarında yaptıkları adi sözleşmelere istinaden, ÖTV aranmaksızın işlem tesis edilmesinin önüne geçilmesini sağlamak üzere, söz konusu sözleşmelerin noterde düzenlenmesi gerektiği hükmüne yer verildi.

Torba Yasa Madde No: 43

İlgisi: Özel Tüketim Vergisi Kanunu Madde 2/1-d

Yürürlük: 28.12.2023

 

23. Yurt içinden serbest bölgelere yapılan teslimlerin ihracat istisnası kapsamında olmadığı hususunda ÖTV Kanununa hüküm konuldu

Torba Yasa Madde No: 44

İlgisi: Özel Tüketim Vergisi Kanunu Madde 5/1-b

Yürürlük: 28.12.2023

 

24. Kurumlar vergisinde 5 puanlık indirim, aracılı ihracat sözleşmesine dayanarak gerçekleştirilen ihracat faaliyetlerine de uygulanacak.

Mevcut düzenlemeye göre ihracat yapan kurumların münhasıran ihracattan elde ettikleri kazançlarına 5 puanlık indirim ile %20 kurumlar vergisi oranı uygulanıyor.

 

Kurumlar Vergisi Kanunu’nda yapılan değişiklikle, aracılı ihracat sözleşmesine dayanarak imalatçı veya tedarikçi kurumların dış ticaret sermaye şirketleri veya sektörel dış ticaret şirketleri üzerinden gerçekleştirdikleri ihracat faaliyetlerine ilişkin elde ettikleri kazançlar için de 5 puanlık indirimden faydalanmaları sağlandı.

Torba Yasa Madde No: 62

İlgisi: Kurumlar Vergisi Kanunu Madde 32

Etki Alanı: 1/1/2023 tarihinden itibaren elde edilen gelirler ve kazançlar

Yürürlük: 28.12.2023

 

25. Kur korumalı mevduat hesaplarına uygulanan kurumlar vergisi istisnasının süresi 30/6/2024 tarihine kadar uzatıldı ve Cumhurbaşkanı’na istisnanın uygulama süresi ile istisna oranının belirlenmesine ilişkin yetki verildi

Torba Yasa Madde No: 63

İlgisi: Kurumlar Vergisi Kanunu Geçici Madde 14

Yürürlük: 28.12.2023

Ahmet Cangöz

Grant Thornton Türkiye Ortağı

cangoz@turcomoney.com