Çin’in robotaksi hamleleri artıyor, küresel yarış kızışıyor…

İbrahim Aybar

Merhabalar,

Sürücüsüz araç teknolojisi, artık bilim kurgu sayfalarından çıkıp şehir trafiğine karıştı. Çin merkezli girişimler, ABD’li rakipleri Waymo ve Tesla’nın gölgesinde değil, aksine kendi küresel yol haritalarını çizen yeni aktörler olarak sahnede yer almaya başladılar.

Pekin sokaklarında son nesil Çin robotaksileri test eden global otomotiv yazarı Peter Landers, bu taksilerin konforlu koltuklardan geniş bagaj alanlarına, hatta masaj fonksiyonlarına kadar yaşadığı yolcu deneyimini geçen hafta geniş biçimde yazınca ben de sizlerle paylaşmak istedim. Peter, direksiyonda insan olmadan sessizce ilerleyen bu araçların yapay zekâ destekli sürüş sistemleriyle karmaşık kentsel trafiği ustalıkla yönetebildiğini gördüğünü aktarıyor.

ÇİN’İN ROBOTAKSİ FİLOSU, ALTI ÜLKEDE TEST EDİLİYOR

Teknoloji açısından, Google’ın iştiraki Waymo’nun ABD’de işlettiği sürücüsüz taksilerle benzer bir düzeyde olan sistemler, Çinli şirketlerin üretim maliyet avantajı sayesinde daha rekabetçi maliyetle yollarda. HSBC analizlerine göre, Çin’in robotaksi filosu 2026 sonuna kadar Çin yollarında on binlerce sayıya ulaşmış olacak. Bugün sayıları birkaç bin olan bu araçlar, Çin dışında da yaklaşık altı ülkede test ediliyor.

BAIDU, ÇİN PAZARININ LİDERİ KONUMUNDA

Baidu, 1000’den fazla sürücüsüz araçla Çin pazarının lideri konumunda. Şirket, Ağustos itibarıyla 14 milyondan fazla yolculuk gerçekleştirdiğini açıkladı. Bu sayı, Waymo’nun küresel toplamı olan 10 milyon yolculuğu geride bırakmış durumda.

WeRide ve Pony AI ise, taşıtta güvenlik teknisyeni olmadan ücretli hizmet veren ilk Çinli şirketler arasında. Taşıtlar, risk değerlendirmesinde insan benzeri kararlar alabiliyor. Örneğin bir WeRide robotaksisi, önünde yanlış park eden bir sürücüyü tespit ettiğinde frene hafifçe dokunup, sürücü uzaklaşınca güvenli biçimde manevra yapıp yoluna gidebiliyor.

MOMENTA, MERCEDES-BENZ, GENERAL MOTORS VE TOYOTA’DAN YATIRIM ALDI

Baidu, Uber ile yaptığı anlaşmayla Asya ve Orta Doğu’da Uber uygulaması üzerinden binlerce robotaksiyi devreye almak üzere. Ardından Lyft ile yapılan iş birliği kapsamında Almanya ve İngiltere’den başlayarak Avrupa’ya açılmayı planlıyor.

Bir diğer güçlü oyuncu Momenta ise, Mercedes-Benz, General Motors ve Toyota’dan aldığı yatırımlarla dikkat çekiyor. Momenta, otonom yazılımını yüz binlerce araca entegre ederken, anonimleştirilmiş görüntü ve sürüş verilerini yapay zekâ modelleri için kullanıyor.

UBER DE AVRUPA’DAKİ ROBOTAKSİ HİZMETLERİNDE MOMENTA’NIN TEKNOLOJİSİNİ KULLANACAK

Uber de 2026 itibarıyla Avrupa’daki robotaksi hizmetlerinde Momenta’nın teknolojisini kullanacak. ABD yönetimi, yüksek ithalat vergileriyle Çinli elektrikli araçların ülkeye girişini fiilen engelliyor. Ayrıca, Çin araçlarının Amerikan kullanıcıların konum verilerini toplayabileceği endişesi de ABD Federal hükümetinin öncelikli gündem maddeleri arasında. Bu nedenle Çinli robotaksi üreticileri, Avrupa, Orta Doğu ve Güneydoğu Asya pazarlarına öncelik veriyor. Ancak burada da Volkswagen gibi yerleşik markalarla rekabet etmek zorunda oldukları kesin.

Çinli operatörler, ülke içindeki düşük maliyetli elektrikli araç üretim kapasitesinden yararlanarak yolcu konforuna yatırım yapıyor. Örneğin WeRide pazarlama politikasının sadece teknolojiyle ilgili değil, yolcu deneyimiyle de ilgili geliştiğini görüyoruz. Yolcunun istediği şarkıyı çalacak konfigürasyon olacak.

Pony AI’ ın ürün politikaları ise otonom sistemlerin gelişiminde gerçek veriler kadar simülasyon verisinin de önem kazandığını gösteriyor.

OTOMONİDE KÜRESEL YARIŞ YENİ KIZIŞMAYA BAŞLADI

Kısaca otonomide küresel yarış yeni kızışmaya başladı. Sürücüsüz araç ekosistemi, şu anda hem Çin hem ABD’de hızla ticarileşiyor. Ancak Avrupa ve Asya pazarları, bu teknolojinin ölçeklenmesi ve standartlarının belirlenmesi açısından yeni rekabet alanları yaratma yolunda.

Sonuç olarak küresel mobilitenin geleceği ise artık yalnızca kimin “daha hızlı gidebildiğiyle” değil, kimin “daha güvenli, verimli ve keyifli bir yolculuk sunabildiğiyle” ölçülecek.

İbrahim AYBAR

Vesiile A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı

aybar@turcomoney.com