Ticaret Bakan Yardımcısı Tuzcu, Kocaeli Sanayi Odası'nda konuştu:

KOCAELİ (AA) – Ticaret Bakan Yardımcısı Mustafa Tuzcu, savunma sanayisinin katma değerli ihracata katkı sunduğunu ve ilişkili sektörleri geliştirdiğini söyledi.

Kocaeli Sanayi Odası (KSO) eylül ayı meclis toplantısına katılan Tuzcu, küresel ticaretin hızlı dönüştüğü, sanayinin kendisini yeniden konumlandırması ve rekabetçiliğini temin etmesinin güç olduğu bir dönemden geçildiğini anlattı.

Uluslararası kurallar temelinde 1940’larda kurulan, 1995’te Dünya Ticaret Örgütü ile artık zemini sağlamlaştırılan uluslararası modelin şu anda ciddi şekilde sallandığını ifade eden Tuzcu, 2001'de Dünya Ticaret Örgütü'ne üye olduğunda Çin'in dünya ihracatındaki payı sadece yüzde 3’ken bugün yüzde 16-17'lere ulaştığını belirtti.

Tuzcu, dünya ekonomisinde Asya ülkelerinin payının yüzde 40'lara yaklaştığına dikkati çekerek, eskiden sadece nüfusuyla öne çıkan bu ülkelerin artık dünya ticaretini ve sanayisini dönüştürmekle kalmadığını, teknoloji alanında da temel oyuncular haline geldiğini kaydetti.

Türkiye dahil birçok ülkenin 2000'li yılların başında yıllık 20 milyar dolara ulaşan yabancı yatırım çektiği bilgisini veren Tuzcu, "2002-2024 yılları arasında 280 milyar dolarlık toplam çekmiş olduğumuz yabancı yatırım var fakat son yıllarda bu ortalama 7-8 milyar dolarlara düştü. Yatırımın artık gelişmiş ülkeler için bile dışarıya çıkışının daha sınırlara bağlandığı, koşullara bağlandığı Amerika dahil, Avrupa Birliği dahil ülkelerin, ülkelerinden yatırımların çıkışını çok arzu etmediği, kendi içerisinde tutmak için onları bir şekilde sıkıştırdığı dönemdeyiz." diye konuştu.

Tuzcu, Türkiye'nin imalat sanayisinin ciddi gelişim gösterdiğini fakat son dönemde sanayideki büyüme hızının Türkiye'nin büyüme hızından çok daha düşük olduğuna işaret ederek, şunları kaydetti:

"Bunun içerisinde çok sebep var. Biz deprem geçirdik, pandemi, etrafımızdaki jeostratejik gelişmeler, savaşlar… Hepsinin ortasında bir ülkeyiz. Buna rağmen ihracat potansiyelimiz ve ihracatımız fena gitmedi ama özellikle katma değerli ihracata yönelik imalatımızı geliştirme konusunda biz de Avrupa'yla birazcık farklılaşsak bile yine de burada gideceğimiz çok yol var. Avrupa Birliği'nin açığı olan savunma sanayi imalatı konusunda ise son 3-4 yılda ciddi aşama kaydettik. En ayrışan alanımızın orası olduğunu değerlendiriyorum. Savunma sanayi bizim katma değerli ihracatımıza hem katkı koydu hem de ilişkili sektörleri geliştirdi."

– "Otomotivde Avrupa pazarlarında ciddi bir rekabet savaşına gireceğiz"

Otomotiv sektöründe de dönüşümün ortasında olduklarını, olağanüstü değişimler yaşandığına değinen Tuzcu, "Artık küresel düzeyde otomotiv oyunculuğumuz, eskiden bu rekabette payı olmayan Asya ülkeleri tarafında sınanacak. Özellikle Avrupa pazarlarında ciddi rekabet savaşına gireceğiz, iç pazar dışında. Bizim yaklaşık 1,5 milyon araç üretimimiz var. Çin’in araç üretimi 35 milyona ulaştı geçen yıl. Sadece Çin'in en büyük markası 5,5 milyon araç üretecek bu yıl." dedi.

Tuzcu, Türkiye'nin bu yıl ihracatta 270 milyar doları geçeceğini belirterek, şöyle devam etti:

"Burada günün sonunda etrafımızdaki ateş çemberini dikkate almak lazım. Jeopolitik olarak çok konforlu bir coğrafyada bulunmuyoruz. Bu coğrafyanın da bize getireceği ilave yükleri de hep beraber göğüslemeye çalışacağız. Özellikle Asya ülkeleriyle, Avrupa Birliği’nde başta olmak üzere diğer pazarlardaki rekabette de almış olduğumuz tedbirlerle, teşvik programlarıyla beraber sizlere katkı sağlamaya çalışacağız."

Tuzcu, serbest ticaret anlaşmalarının 2000’lerin başında çok popüler olduğunu fakat takvimler değiştikçe serbest ticaretin artık daha anakronik bir hal aldığını ifade ederek, ülkelerin kendi pazarını artık daha çok korumaya başladığını kaydetti.

Türkiye'nin 24 serbest ticaret anlaşması ve 23 tercihli ticaret anlaşması olduğunu aktaran Tuzcu, "Son ticaret anlaşmalarımızda belli sanayi sektörlerini dışarıda bırakmaya gayret ediyoruz. Avrupa Birliği'nden farklı anlaşmalar yapıyoruz. Örneğin Ukrayna’yla yaptığımız anlaşmada demir-çelik sektörü taviz vermediğimiz bir sektör. Japonya’yla anlaşmamız şu anda demir-çelik ve otomotivde taviz vermediğimiz için ilerlemiyor, şu anda tıkanmış durumda. Yani 2000’lerin başındaki serbest ticaret anlayışı şu anda bizde olmadığı gibi ne Avrupa Birliği'nde ne Amerika’da var." diye konuştu.

– "Düşük fiyatlı Çin ürünleriyle mücadele sorunu küresel bir sorun"

Çin'in dünya ticaretindeki artan payı ve aşırı kapasitesinin dünya için bir stres olduğuna değinen Tuzcu, şunları kaydetti:

"Geçen sene ithalatımız yaklaşık 45 milyar dolar, bu sene bu rakamlarla gidersek 50 milyar dolara geleceğiz Çin’den ithalatta. Onlarca antidamping vergimiz, onlarca vergi artırımımız ve onlarca gözetim fiyatımız olmasına rağmen. Bu sorun dünyanın sorunu, bizim değil sadece. Özellikle düşük fiyatlı Çin ürünleriyle mücadele sorunu küresel bir sorun. Burada kurallar çerçevesinde önlem almaya çalışıyoruz. Özellikle antidamping önlemlerimizle, koruma önlemlerimizi alıyoruz. İlaveten ürün güvenliği denetimi anlamında da TAREKS sistemimizle özellikle Çin’den gelen başta makine olmak üzere diğer ürünlerle ilgili aktif olarak kullanıyoruz. Buna rağmen maalesef Çin’in dünyadan sağladığı cari fazlanın yüzde 17’sini Çin Türkiye’den sağlıyor. Çünkü bize turist göndermiyor, sadece 400 bin turisti var geçen yıl Çin’in. Yatırımı yok. Dünyada aslında yatırımları var, bizde yatırımları yok. Cari fazla tarafında bizim lehimize olan maalesef çok fazla şey yok."

Tuzcu, geçen yılki 80 milyar dolarlık dış ticaret açığının yüzde 45'inin Çin'den kaynaklandığını belirterek, "Burada küresel düzeydeki tartışmalara biz de katılıyoruz. Sanayimizi bu anlamda nasıl güçlendiririz, bunun için çalışıyoruz. Her şeye rağmen kural bazlı korumayı öncelemeye çalışıyoruz. Her ne kadar Dünya Ticaret Örgütü sallansa bile biz yine de bu yapıya sahip çıkıyoruz." ifadelerini kullandı.

Dünya Ticaret Örgütü'ne üye ülkelerin birbirine karşı taahhüt ettikleri vergilerden daha yüksek vergi uygulayamadığına dikkati çeken Tuzcu, "Sistemin olmadığı bir yerde bizim gibi ihracat yapan bir ülkeye karşı diğer ülkelerin uygulayacağı vergilerle çok başka yerlere gidebilir. O anlamda pazarlarda sıkıntı yaşanabilir. O yüzden kural sistemine de sahip çıkmaya çalışıyoruz." dedi.

Tuzcu, konuşmasının ardından sanayicilerin sorularını yanıtladı.