2018’de ekonomi nereye gidecek?

Prof. Dr. Mehmet Yazıcı

Büyümenin artçı olumlu etkisinin 2018’de yaşanacağının düşünülmesi mümkün. Ancak cari açık, borçlanma maliyetlerindeki artış, kredi geri ödemeleri, yüksek enflasyon gibi etkiler daha fazla hissedilecek. 2018 için kriz söylemini kullanmayı tercih etmiyorum. Ancak 2017’nin olumlu havasını 2018’de bulamayacağımızı düşünüyorum.

2017’ye veda edip 2018’e merhaba dediğimiz şu günlerde ekonomi gündemini oluşturan ağırlıklı konulardan birisi 2018 yılına ilişkin tahminler ve diğeri ise herkesin diline dolanan Bitcoin oldu. 2017 3. çeyrekte yaşadığımız 11,1’lik büyüme (bir önceki dönemde yaşanan küçülme üzerine) ümit verici olsa da bu büyümenin kalıcı etkiler yaratabilmesi için sürdürülebilir olduğunun da görülmesi gerekiyor. Ancak artan riskler nedeni ile faizde artış beklentisi ki Merkez Bankası’nın 7,25-9,25 koridorundaki faizine bakmayın, KOBİ’lere uygulanan piyasa faizleri TL’de 18-20’ler seviyesinde seyrediyor.

                           BÜYÜMENİN ETKİSİ, 2018’DE DE DEVAM EDECEK, AMA…

Beklentilere bakıldığında büyümenin artçı olumlu etkisinin 2018’de yaşanacağının düşünülmesi mümkün. Ancak cari açık, borçlanma maliyetlerindeki artış, kredi geri ödemeleri, yüksek enflasyon gibi etkiler daha fazla hissedilecek. 2018 için kriz söylemi yaygın olarak kullanılsa da ben kullanmayı tercih etmiyorum. Ancak 2017’nin olumlu havasını 2018’de bulamayacağımızı düşünüyorum. Yılın geneli üzerinde etki yaratacak risk arttırıcı unsurlara kısaca bakacak olursak;

• Yılın ilk günlerinde karara bağlanacak Zarrab (Hakan Attila dememeyi tercih ediyorum) davasının sonucuna göre Amerikan Hazinesinin Türkiye Cumhuriyeti’ne (bankalar kanalı ile) keseceği cezanın büyüklüğü ve yaratacağı itibar kaybının borçlanma maliyetleri üzerinde önemli bir etkisinin olacağını ve buna son dönemde Amerika ile yaşanan FETÖ, YPG, Vize ve Kudüs gerilimlerini de eklediğimizde etkinin şiddetinin artabileceğini,

• ABD’de enflasyonun artış eğilimi göstermesi ve FED’in faiz artış beklentilerinin gelişmekte olan ülke para birimleri üzerinde yaratacağı baskılar yanında, FED ve Japon Merkez Bankası başkanlarının değişimi ve nasıl davranacaklarının net olarak bilinmemesinin belirsizliği artırdığını,

• Artan jeopolitik (Suriye, Kudüs, Kuzey Kore, Brexit gibi) risklerin yarattığı volatilitenin de eklenmesi ile ortaya çıkabilecek potansiyel gelişmelerin TL’nin değeri üzerinde olumsuz baskı yaratacağını düşünüyorum.

BITCOIN’İN YARATTIĞI BALON

Son aylarda üzerine fazlaca konuşulan ve makaleler yazılan bir başka konu da Bitcoin. Ben tüm konuşulan ve yazılanları tekrar etmek istemiyorum ancak bildiğim bir şey varsa o da finans tarihinde yaşanan bütün krizlerin benzer evrelerden geçerek ve özellikle düzenleme ve denetimden yoksun olunan dönemlerde büyük çıkış ve çöküşler göstermiş olduğudur. Amerikan finansal sisteminin 80’lerde liberalleştirmesinin ardından yaşanan dot.com ve mortgage kaynaklı krizler yanında Madoff skandalı bile artış hızına bakıldığında bitcoin’in yarattığı balonla boy ölçüşemiyor.

Bitcon’in Dot.com Balonu ile Karşılaştırılması

Son birkaç hafta içinde gösterdiği performans dikkate alınacak olursa balonun yarattığı risk daha da yüksek görünüyor. Unutulmaması gereken bir şey varsa eğer söylentiler ve yatırımcılar en tabana kadar indi ise büyük oyuncular çoktan çıkmaya başlamış demektir. Nobel ödüllü akademisyen Paul Krugman bu endişeyi şöyle ifade ediyor “Berberim eniştesinin her şeyini Bitcoin’e yatırdığını söyledi ve kendisinin de aynısını yapması gerekip gerekmediğini sordu. Bu iyi bitmeyecek”…

2018’in 2017’den daha güzel geçmesi temennisi ile..

Doç. Dr. Mehmet Yazıcı

yazici@turcomoney.com