Dünyada ve Türkiye’de dijital bankacılık…

Osman Akyüz

-Türk bankacılık sektörü, son yıllarda finansal teknolojilere büyük yatırım yaptı. Özellikle, 2019’da başlayan salgın sürecinde finansal hizmetlere ulaşım büyük oranda dijital kanallar üzerinden yapılmaya başladı. Bugün Türk bankacılık sektörünün finansal teknolojik gelişim seviyesi, özellikle bireysel hizmetlerde çok ileri boyutlarda. Son 15 yılda dünyanın değişik ülkelerinde bankacılık otoritelerinin düzenlemeleri çerçevesinde tamamen dijital kanallar üzerinden hizmet sunan şubesiz dijital bankalar kuruldu ve hizmet sunmaya başladılar.

–Dünyanın çeşitli ülkelerinde dijital bankaların sayısı giderek artıyor. İngiltere’de 4 dijital banka, Çin’de 3, Brezilya’da 9, Honkong’da 8 dijital banka, Almanya’da 7, Avusturalya’da 7 banka, Hollanda’da 2 dijital banka faaliyet gösteriyor. Türkiye’de 2021yılı sonunda “Dijital Bankacılık Yönetmeliği” çıkarıldı. Dijital bankacılığa ilgi duyan yerli ve yabancı yatırımcılar, 2022 yılı içinde kuruluş ve faaliyet izni için BDDK’ya başvuruda bulundu. Kuruluş izni alan 5 başvurudan 2’si faaliyet iznini de bu yıl içinde aldı. Bu kuruluşlar; Hayat Finans Katılım Bankası ve T.O.M Katılım Bankası… .

Bilindiği üzere, finansal teknolojilerdeki gelişim ve inovasyon, FİNTEK sektörünü doğurdu. Bu  sektördeki teknolojik gelişimler, bankacılık sektöründe alternatif dağıtım kanallarının hızla gelişimine ve geleneksel yöntemlerin yerini almasına sebep oldu. 2009 yılından itibaren geliştirilen finansal teknolojik uygulamalarla, geleneksel bankaların alternatif dağıtım kanalları çok ciddi bir büyüme gösterdi. Birçok bankacılık ürün ve hizmetleri, alternatif dağıtım kanallarından hızlı, hatasız, güvenli ve masrafsız sunulmaya başlandı. Bu yeni ürün ve teknolojileri sıraladığımızda; ATM bankacılığı, telefon bankacılığı, internet bankacılığı, POS uygulaması ve şüphesiz en önemlisi mobil bankacılıktır.. Söz konusu geleneksel olmayan kanallardan yapılan bankacılık işlemleri o kadar hızlı bir büyüme gösterdi ki, toplam bankacılık işlemlerinin % 80’ine ulaştı. Bu oran her geçen yıl daha da artmaya devam ediyor. Ayrıca geleneksel şube aracılığı ile alınan bankacılık hizmetlerindeki zaman kaybı, kuyruk bekleme, belirli çalışma saatlerine bağlı kalma, işlem masrafı gibi unsurlar dijital bankacılık kanallarında bulunmadığından bu hizmetlerden yararlanan müşterilerin memnuniyeti de önemli ölçüde artış gösterdi.

TÜRK BANKACILIK SEKTÖRÜ, ÇOK İLERİ BOYUTLARDA

Yukarıda ifade etmeye çalıştığımız değişim ve dönüşüm konusunda da Türk bankacılık sektörü, finansal teknolojik gelişmelere sürekli yatırım yaptı. Bu konuda tatlı bir rekabet gözlemledik. Özellikle, 2019’da başlayan salgın sürecinde finansal hizmetlere ulaşım büyük oranda dijital kanallar üzerinden yapılmaya başladı. Bu zorunlulukta uzaktan hizmet alma ve erişim konusunda da bütün sektör, yeni uygulamaları ile çok önemli yetkinlik ve yeterlilik kazanmış oldu. Bugün geldiğimiz noktada, Türk bankacılık sektörünün finansal teknolojik gelişim seviyesinin özellikle bireysel hizmetlerde çok ileri boyutlarda olduğunu rahatlıkla ifade edebiliriz.

ŞUBESİZ DİJİTAL BANKALAR15 YILDIR  HİZMET VERİYOR

Finansal teknolojilerin gelişmişlik seviyesi ve FİNTEK inovasyonları; bütün bankacılık hizmetlerini tamamen dijital kanallardan sunulabilir hale getirdi. Dijitalleşme, müstakil şubesiz dijital bankaların kurulmasına yol açtı. Son 15 yılda dünyanın değişik ülkelerinde bankacılık otoritelerinin düzenlemeleri çerçevesinde tamamen dijital kanallar üzerinden hizmet sunan şubesiz dijital bankalar kuruldu ve hizmet sunmaya başladılar.

Bu bankaların gelişim sürecine baktığımızda; hızlı büyüme, yaygın müşteri edinimi, bankacılıkla daha tanışmamış kesimlere ulaşım, masrafsızlık, seri hizmet, güvenlik ve iyi karlılık nedeniyle bankacılık sektöründe gelecek vadettiklerini söyleyebiliriz. Dünyanın çeşitli ülkelerinde dijital bankaların sayısı giderek artıyor. İngiltere’de dört adet dijital banka var. Bu bankalardan en büyüğü Monzo. Müşteri adedi 5 milyon. Çin’de 3 dijital banka var. Brezilya’da 9 dijital banka faaliyet gösteriyor. Bu bankaların en büyüğü Nu bank. Bankanın 49 milyon müşterisi var. Honkong’da 8 dijital banka, Almanya’da 7 banka, Avusturalya’da 7 dijital banka, Hollanda’da 2 dijital banka faaliyet gösteriyor.

TÜRKİYE’DE İKİ DİJİTAL BANKA YAKINDA FAALİYET GÖSTERMEYE BAŞLAYACAK

Dijital bankacılıkla ilgili Türkiye’deki tablo ise şöyle: Dünyadaki gelişmelerden geri kalmadığımızı belirtmek isterim. Uzun zamandır dünyadaki gelişimi de takip eden bankacılık otoritemiz, yoğun çalışmalar sonucunda, bankacılık sektörünün de görüş ve önerilerini alarak 2021yılı sonunda “Dijital Bankacılık Yönetmeliği”ni yayımladı. Dijital bankacılığa ilgi duyan yerli ve yabancı yatırımcılar, 2022 yılı içinde kuruluş ve faaliyet izni için BDDK’ya başvuruda bulundu. Şu ana kadar, 5 kuruluşun başvurusu oldu. Kuruluş izni alan 5 başvurudan 2’si faaliyet iznini de bu yıl içinde almış oldu. Bu kuruluşlar; Hayat Finans Katılım Bankası, ülkemizin ilk dijital banka olarak faaliyet iznini alırken bunu T.O.M Katılım Bankası izledi. Bu bankalarımız önümüzdeki kısa bir süre içinde faaliyete başlamış olacaklar.

Yönetiminde şahsen bulunduğumuz Hayat Finans Katılım Bankası, çok kısa bir süre içerisinde, bankacılık mevzuatı ile Dijital Bankacılık Yönetmeliği çerçevesinde, katılım bankacılığı ilkelerine de uyarak, tamamen dijital platformlar üzerinden bütün bankacılık hizmetlerini sunmaya başlayacak. Temelde, katılım fonu kabulü, KOBİ’lere ve bireylere finansman, dış ticaret hizmetleri, para transferleri gibi müşterilerine her türlü bankacılık hizmeti sunmak, bu bankamızın temel işlevleri olacak. Bu hizmetleri sunarken şubesiz olarak tamamen dijital kanal ve platformlar kullanılacak. Hizmetin hızlı, güvenli ve masrafsız olmasına dikkat edilecek. Bu bankamızın arkasında Hayat Grubu var. Hayat Grubu’nun sermaye desteği, yetkin ve deneyimli insan kaynağı ile güçlü teknolojik alt yapıya sahip olması hem en büyük motivasyon kaynağı hem de güçlü yanları  olacak.

Sonuç olarak bu aşamada  şunları söyleyebiliriz. Dijital şubesiz bankacılık dünyadaki gelişime paralel olarak ülkemizde de başlıyor. Önümüzdeki dönemde de dijitalleşme artarak devam edecek ve müşteri odaklı finansal hizmetler, rekabetçi piyasada daha hızlı, güvenli ve daha düşük maliyetli sunulur hale gelecek. Dijital bankalarımız, tüm dünyada olduğu gibi ülkemiz bankacılık sektörüne ciddi katkı ve değer katacağına ve pazarı önemli ölçüde geliştireceğine inanıyorum.

Osman AKYÜZ

akyuz@turcomoney.com