SIFIRDAN NASIL PATRON OLUNUR?

çıraklık yapmadığın işin patronu olamazsın diyen ve sıfırdan başlayarak Zorlu Holding’i kuran A. Nazif Zorlu, Rusya’da evleri boyayarak işe başlayıp ülkenin en büyük 2. Müteahhitlik şirketini kuran Rönesans Holding Yönetim Kurulu Başkanı Erman Ilıcak, otoyolların kesişme noktasında bulunan terk edilmiş bir fabrikayı boya-badana yapıp komşu köylerin sütünü, yumurtasını, köy fırıncısının ekmeğini kurduğu bu mağazaya taşıyan ve dünya devi Carrefour’u kuran Jacques Defforey…
Başarıyı yakalamış bu isimlerin ortak özelliği sıfırdan başlayıp zirveye ulaşmalarıydı. Peki her biri alanında birer deha olan bu insanlar nasıl başarılı oldu? Girişimcilik ve mücadeleci ruha sahip olmak başarıyı nasıl tetikliyor? Herkesin merak ettiği bu soruları sermayesi olmadan, sadece parlak fikri ve girişimciliği sayesinde zirveye yükselmeyi başaran Türkiye Melek Yatırımcılar Derneği Başkanı Baybars Altuntaş ile konuştuk. Altuntaş, ailesinde hiçbir ferdin ticaret erbabı olmamasına karşın lise yıllarından itibaren Sultan Ahmet meydanında, turistlere kartpostal satarak girişimciliğe kanat çırpmaya başlıyor. Ardından Boğaziçi üniversitesi İngilizce öğretmenliği Bölümü’nde okurken, daha büyük ve profesyonel düşünceleri hayata geçiriyor. önce Türkiye’nin ilk franchise derneği olan Ulusal Franchise Derneği’ni, ardından Deulcom International şirketinin temellerini atıyor. Bu hamle hayatında dönüm noktası oluyor. çok zaman geçmeden Deulcom International şirketi, ‘Eurowards En Hızlı Gelişen 3. Türk Markası‘ seçiliyor ve ekonomi dünyasında yankı buluyor. Franchising Derneği’nden sonra Türkiye ve dünyada “Girişimcilik” deyince akla ilk gelen modellerden biri olan Melek Yatırımcılar Derneği’ni ülkemize kazandırıyor.

Altuntaş bundan sonraki süreçte fikri olup, sermayesi olmayanlara destek sağlamaya başlıyor. “Müthiş Girişimci” Baybars Altuntaş ile dünden bugüne uzanan başarı öyküsünü ve “sıfırdan nasıl patron olunur?” konusunu konuştuk:

GİRİŞİMCİLİĞİ BELGESELE KONU OLDU

Girişimcilik serüveninizden bahseder misiniz?
üniversiteyi bitirmeden şirket kurdum. Türkiye’de, ‘İnovasyon Yaratan 40 Patron‘dan biri seçilmem dikkat çekti. Girişimciliğin, insanı taşıyabileceği noktaları göstermesi açısından model olarak gösterilen hikâyem belgesellere konu oldu. Türkiye’deki birçok üniversite, bu başarının sırrını dinlemek için beni, konuşmacı olarak davet etti. ‘Sıfırdan Nasıl Patron Olunur? ‘ konulu konferanslarla ülke çapında binlerce üniversite öğrencisine hitap ettim ve pek çok sivil toplum kuruluşu tarafından ödüllendirildim.

İnsanların çoğu işe başlarken hemen para kazanma çabası içine giriyor. Oysa ben, yakaladığım başarıyı para yerine insan biriktirmeye borçluyum.

GİRİŞİMCİLERE MİLYARLARCA DOLARLIK DESTEK

Başkanı olduğunuz Melek Yatırımcılar Derneği’nden ve misyonunuzdan bahseder misiniz?

Türkiye’yi 2011 yılında ‘Melek Yatırımcılık’ adında yepyeni bir iş modeliyle tanıştırdık. Bu model; iş fikrine sahip ancak yeterli sermayesi olmayan girişimcilerin, yerli ve yabancı finansman kaynaklarına rahatlıkla ulaşmasını sağlıyor. Türkiye’deki Melek Yatırımcılarımız; projeye göre girişimciye ya sermaye desteği sağlıyor, ya da ortak buluyor/oluyor. Dernek olarak; Melek yatırımcılık sertifika programlarının yanı sıra, girişimcilerin yatırımcılarla buluşmasını sağlamak amacıyla Girişimci Günleri düzenliyoruz. Merkezi Brüksel‘de bulunan EBAN-Avrupa Melek Yatırım Ağı‘nın Yönetim Kurulu üyesiyim. Aynı zamanda WBAA- Dünya Melek Yatırımcılar Birliği‘nde Türkiye‘yi temsil ediyorum.

OBAMA’NIN ALKIŞLADIĞI TüRK

Başarınızın sırrını neye bağlıyorsunuz?

Parlak fikirler ve girişimcilik ruhu tüm dünyaya hızla yayılabiliyor. Girişimcilikle ilgili Türkiye’de ortaya koyduğunuz projelerin sesi, dünyanın öbür ucunda yankılandı. 2010 yılında Beyaz Saray‘da düzenlenen, ‘ABD Başkanlık Girişimciler Zirvesi‘ için davet edildim. Dünya çapında seçilen ve ABD Başkanı Barack Obama tarafından davet edilen 150 girişimciden biri olarak gittiğim ABD‘deki Zirve’ye; Başbakan Recep Tayyip Erdoğan‘ın, Obama‘ya yazdığı mektubu da götürdüm. Obama, Zirve’nin açılış konuşmasını yapmadan evvel beni, bizzat kabul etti ve görüştü. Mektubu elden teslim ettiğim ABD Başkanı Obama, Zirve’nin açılış konuşmasında Başbakan Erdoğan‘a ve Türk Ulusuna mektup dolayısıyla teşekkür etti.

Melek Yatırımcı, 50 bin ile 500 bin dolar arasındaki bir band için finans kaynağı sağlıyor. Venture Capitalist denen yatırımcı ise 3 milyon dolardan aşağısı ile ilgilenmiyor. Dolayısıyla, Melek Yatırımcı ‘start up’ girişimcilikle (başlangıç), sıfırdan başlayan projelerle ilgileniyor.

HER 1 MİLYON LİRALIK YATIRIMA 750 BİN TL’LİK VERGİ TEŞVİĞİ

Melek Yatırımcıların çalışma sistemi nasıl işliyor?

Girişimcilikte fikir kadar pazarlama ve satış aşaması da önemli. Projelerin hayata geçmesi için girişimci, paraya ihtiyaç duyuyor. Hatta çoğu kez bazı iş fikirleri, yeterli sermaye bulamadığı için hedefine ulaşamıyor. Melek Yatırımcılar, bu noktada harekete geçiyor.

Türkiye’ de bugün itibariyle 200 Melek Yatırımcı var ama bu sayının 2015 yılı sonunda, 2000’e ulaşmasını hedefliyoruz. Devletimizin onayladığı akrediteli 200 Melek Yatırımcı, projelere 1 milyon liraya kadar yatırım yapabiliyor. Hazine Müşteşarlığı bu yatırımın 750 bin TL’sini vergiden düşüyor. Türkiye bu anlamda Melek Yatırımcıya, en yüksek vergi teşviki sunan devlet konumunda. Bizden sonra yüzde 30’luk vergi desteğini İngiltere veriyor. Vergi teşviğinin olmadığı Amerika’da 270 bin Melek Yatırımcı var ve geçen yıl ABD’de girişimcilere yatırılan para miktarı 20 milyar dolar oldu. Avrupa’da (50 ülke) ise 70 bin Melek Yatırımcı var ve girişimcilere geçen yıl 5.1 milyar Euro tutarında para yatırıldı. Dünya geneline baktığımızda Melek Yatırımcıların, proje başına ortalama 100 bin dolar yatırım yaptığını görüyoruz.

öLüM VADİSİ’NE DİKKAT

Girişimcilerin en çok tıkandığı nokta neresi oluyor?

ülkemizde iş fikri olup, parası olmayan girişimciler genellikle eş-dost akrabaya müracaat ederek yardım istiyor. 25 bin TL ile başlayan borçlanma, bir bakıyorsunuz banka kredileriyle 250 bin TL’ye kadar ulaşmış. Böylece girişimci plansız şekilde hızla borçlanıyor ve “ölüm Vadisi” diye tanımlayabileceğimiz tehlikeli noktaya sürükleniyor. Girişimci asıl sorunu bu noktada yaşamaya başlıyor. Eş, dost, akraba, banka artık beş kuruş para vermiyor. Bu arada 250 bin TL borç birikmiş oluyor. İşte burası girişimci için “ölüm vadisi” oluyor…

EN çOK IT, MOBİL TEKNOLOJİ VE BİYO TEKNOLOJİYE YATIRIM YAPILIYOR

En çok kimlere, hangi sektöre yatırım yapılıyor?

Melek yatırımcıların en fazla para yatırdığı sektörlere baktığımızda örneğin ABD’de ağırlıklı olarak mobil teknolojileri ve IT sektörü en fazla yatırım çeken sektörler arasında yer alıyor. Türkiye’de de aynı trend var. Yatırımlarımızın yüzde 25’i IT ve mobil teknolojilere gidiyor. Yüzde 25’i bio teknoloji ve sağlık teknolojilerine gidiyor. Geriye kalan yüzde 50 diğer sektörler arasında dağılıyor. Türkiye‘deki melek yatırımcılar olarak biz her sektörden parlak iş fikirlerine açığız, hepsini ayrı ayrı dinliyoruz. Destek verdiğimiz projelerde yatırım bandımız, 10 bin ile 500 bin dolar arasında değişiyor.

MELEK YATIRIMCILIK İSLAMİ FİNANS SİSTEMİNE UYGUN

Meleklere talep yoğun mu?

Türkiye’nin her şehrinde yoğun faaliyetlerimiz var. Elbette yurtdışında da Melek Yatırımcılar ile alakalı çalışmalar yürütüyoruz. ABD, Avrupa, Asya ülkelerinde Melek Yatırımcılar, girişimcilere rehberlik yapıyor, katkı sağlıyor. Türkiye Melek Yatırımcılar Derneği olarak modelimizi yurtdışına da taşıyoruz. Son olarak ziyaret ettiğimiz Umman’da bu modeli anlattık. Faizsiz işleyen Melek Yatırımcılık modeli, faizsiz bankacılık, ya da İslami Bankacılık olarak bilinen sisteme çok uygun. Bu modeli, Körfez ülkelerine entegre edebiliriz.

MELEK YATIRIMCILARIN FARKI NE?

İş fikri olanlar size nasıl ulaşıyor?
Sizi, diğer yatırımcılardan ayıran temel özellik nedir?

Girişimci bize başvuru yapıyor ve ardından ön değerlendirmeden geçiyor. İş planına uygun mu, sunuma hazır mı, daha önce böyle bir proje gelmiş mi, varsa patentler doğru mu? Tüm bunları ön kontrole tabi tutuyoruz. Her şey tamamsa proje 30 kişinin karşısına çıkıyor ve girişimci 15-30 dakika boyunca sunum yapıyor. Dinliyoruz ve ondan sonra 30 kişi projeyi sorguluyor. 100 projeden sadece 10 tanesi kabul ediliyor. Yüzde 90’ı maalesef eleniyor. Destekleme kararı aldığımız girişimciye sadece para vermiyoruz aynı zamanda Türkiye ve dünya çapına yayılan networkumuzü açıyoruz. Yerli yabancı yatırımcılar için fırsatlar kapısını açıyoruz. Verdiğimiz destek içerisinde eğitim-öğretimi kapsayan mentörlük desteği de var. Yatırıma hazırlık eğitimi veriyoruz. Girişimci, Melek Yatırımcının karşısına çıktığında nasıl bir sunum yapacak?Nasıl bir şirket değerlemesi yapacak?
Karşısına çıkan dalgayla nasıl mücadele edecek şeklinde özetleyebileceğimiz tüm hazırlık eğitimlerini veriyoruz. Melek Yatırımcıları, diğer yatırımcılardan ayıran en temel özellik budur.

FIRSAT KAPILARINI ISRARLA TIKLATIN

Girişimcilere ne önerirsiniz?

Girişimcimiz genellikle kesin kazanç sağlayacağına inanmadan yola çıkmıyor. Oysa önce yola çıkmak lazım. Fırsat kapılarına açmak lazım. Elinizi attığınız her işten para kazanacaksınız diye bir şart yok! Türkiye’de Franchise Derneği’ni kurduğumda bana maddi olarak hiçbir menfaati olmadı ama bu derneği kurmam bana müthiş bir network sağladı. Herkes para biriktirir, ben insan biriktirdim. ‘önce para’ demiş olsaydım belki bugünlere ulaşamayacak sade bir İngilizce öğretmeni olarak kalacaktım. Girişimciyim diyenler; alanlarıyla ilgili her şeyi okuyacak, araştıracak ve işini sonuna kadar takip edecek. Sabırla bütün kapıları tıklatacak.